Relacja ze spotkania w sprawie hałasu lotniczego
W dniu 15 grudnia 2010 r. w siedzibie Zielonego Mazowsza wygłoszony został referat, którego tematem był hałas lotniczy, jego skutki zdrowotne i aspekty prawne. W parogodzinnym spotkaniu uczestniczyli członkowie Zielonego Mazowsza oraz zainteresowani mieszkańcy okolic warszawskiego lotniska, w tym burmistrz Piastowa i przedstawiciele Rady Miejskiej w Piastowie. Sala spotkań hostelu ZM była zapełniona.
Hałas, jego miary, skutki zdrowotne i aspekty prawne
W pierwszej części referatu wystąpił dr inż. Witold Jaszczuk, pracownik naukowy Politechniki Warszawskiej. W sposób przystępny omówił podstawowe zagadnienia teoretyczne związane z dźwiękiem, takie jak:
– definicję poziomu dźwięku,
– charakterystyki filtrów mierników dla zakresu A, C oraz G,
– pojęcie i definicję równoważnego (ekwiwalentnego) poziom dźwięku,
– zakres i uwarunkowania słyszalności dźwięków w środowisku,
– definicję hałasu.
W dalszej części referatu prelegent omówił czynniki środowiskowe wpływające na poziom dźwięku i propagację hałasu, w szczególności: odległość od źródła, przeszkody akustyczne (ekrany), temperaturę otoczenia, kierunek wiatru, zalegające opady śniegu i inne.
Następnie omówił wybrane mierniki poziomu dźwięku, w tym profesjonalny miernik klasy pierwszej typu 2250 firmy Brüel & Kjær oraz popularny miernik klasy drugiej
firmy CEM DT-8852 wraz z oprogramowaniem. Pokazał wykonane przy jego użyciu pomiary hałasu lotniczego w Piastowie przy ul. Lelewela.
Jednym z kolejnych bardzo istotnych poruszonych przez niego kwestii był wpływ hałasu na zdrowie ludzi. Prelegent wskazał, że hałas jest bardzo szkodliwy, jak każde zanieczyszczenie środowiska i że stałe oddziaływanie hałasu kumuluje się w organizmie podobnie jak promieniowanie lub pestycydy, wpływając destrukcyjnie na cały organizm. Dr W. Jaszczuk wyliczył ujemne skutki oddziaływania hałasu, podkreślając m.in., że hałas:
– wpływa destabilizująco na psychikę,
– wywołuje stany lękowe,
– wzmaga agresję i pobudliwość,
– podnosi ciśnienie krwi,
– zaburzają rytm serca i rytm oddechu,
– zakłóca pracę narządów wewnętrznych,
– zaburza sen,
– obniża sprawność pracy mózgu,
– jest przyczyną zwiększonej liczby zawałów serca i chorób wieńcowych.
Tytułem podsumowania tej części referatu dodał, że według przeprowadzonych badań naukowych stałe przebywanie w hałasie skraca życie człowieka nawet o 8 do 12 lat.
W dalszej części prelegent omówił normy hałasu dopuszczalnego i kary za ich przekroczenie. W Polsce kary te mają charakter wyłącznie symboliczny, co działa silnie demoralizująco i nie stanowi żadnej zachęty do poprawy sytuacji. Wskazał przy tym na problem braku właściwych przepisów prawnych uwzględniających charakterystykę hałasu lotniczego, szybko narastającego i równie szybko opadającego, ale o bardzo wysokich poziomach. Podał w tym miejscu przykład niekorzystnej ewolucji przepisów: uchylono moc obowiązującą rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Tymczasem rozporządzenie to przewidywało maksymalny ekspozycyjny poziom dźwięku A (poziom dźwięku pojedynczego zdarzenia akustycznego) wynoszący 83 dB, którego nie mogły również przekraczać statki powietrzne wykonujące operacje lotnicze. Poziom równoważny jest pewnego rodzaju „uśrednieniem” hałasu i może nawet nie przekraczać nocą 50 dB(A), a kilkanaście bardzo hałaśliwych startów ciężkich samolotów transportowych i tak nie da ludziom spać, wybudzając co pół godziny. [jeśli kilkanaście, to nie co kilka minut!]
Hałas lotniczy w aglomeracji warszawskiej
Drugi prelegent dr Marek Dul omówił kwestie związane z aktualną sytuacją mieszkańców okolic warszawskiego lotniska (jej zachodniej części). Przedstawił „politykę dystrybucji” operacji lotniczych z poszczególnych pasów jako elementu ochrony gęsto zaludnionych obszarów aglomeracji warszawskiej, wskazał na procedury lotnicze, które mogły i powinny odciążać obszary zurbanizowane. Przedstawił główny obecnie dla mieszkańców problem przesunięcia korytarzy startujących samolotów nad gęsto zaludnioną Dzielnicę Ursus i Piastów poprzez wydłużenie linii startów kierunkiem pasa startowego, po wprowadzeniu z dniem 17 grudnia 2009 r. nowych standardowych procedur odlotowych (SID) opartych na precyzyjnej nawigacji obszarowej P-RNAV. Ponadto, wskazał na rozbieżności pomiędzy faktami a deklarowanymi zamierzeniami. Dotyczy to w szczególności zakładanej i faktycznie wskazywanej przepustowości lotniska – przepustowość faktyczna może być dwukrotnie większa niż ta, która wynika z tzw. ekologicznej przepustowości i która jest wskazana w załączniku do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach obecnej modernizacji lotniska.
Kolejnym poruszonym przez niego problemem był niejasny status obszaru ograniczonego użytkowania wokół lotniska, a w efekcie brak możliwości faktycznego dochodzenia odszkodowań z powodu hałasu lotniczego ze względu na niekorzystne wyroki sądów, kwestionujących obowiązywanie przepisów ustanawiających taki obszar. Innego rodzaju problemem, który został zasygnalizowany, jest niebezpieczeństwo wprowadzenia na lotnisku warszawskim operacji lotniczych również nocą, w tym w godzinach: 23.00 – 5.00, o czym można było przeczytać w niedawnym artykule prasowym w Dzienniku Gazeta Prawna z dnia 22.11.2010 r
.
Ostatni poruszony przez niego problem dotyczył sposobu wyznaczania na nowo obszaru ograniczonego użytkowania. Prace w tym zakresie mają rozpocząć się po sporządzeniu przeglądu ekologicznego dla Portów Lotniczych. Raport ten sporządzany jest w „nienormalnych” warunkach – wyłączenia z eksploatacji w II połowie bieżącego roku drogi startowej (DS-1), głównej dla operacji startów oraz po wprowadzeniu nowych, niekorzystnych dla mieszkańców procedur lotniczych z dniem 17.12.2009 r. Dodatkowo autor wskazał, że przydatność oficjalnych wyników pomiarów hałasu lotniczego wydaje się być wątpliwa ze względu na fakt, że wyłączenie z eksploatacji w związku z remontem jednej z dwóch dróg startowych nie wiąże się ze spadkiem rejestrowanego hałasu w punktach usytuowanych w pobliżu pasa wyłączonego z ruchu (i vice versa). Tym bardziej pojawiają się wątpliwości związane z właściwym sposobem wyznaczania granic obszaru.
W trakcie referowania kolejnych zagadnień, w celu lepszego zobrazowania poruszanej problematyki, autorzy referatu posługiwali się opracowaną multimedialną prezentacją. Umożliwiło to też pokazanie fragmentów dwóch audycji telewizyjnych odnoszących się do poruszanej problematyki. Obecni na sali goście mogli zatem zobaczyć wywiad dotyczący skutków hałasu, przeprowadzony ze specjalistą otolaryngologiem, dr Ryszardem Mikołajewskim (TVN Warszawa, emisja 2009.03.13), a także Życie w strefie ograniczonego użytkowania
, w której o problemach życia w hałasie wypowiadała się p. Barbara Szulc (TVN Warszawa, emisja 2009.03.13).
Prezentacja do pobrania
Wybrane fragmenty prezentacji zostają zamieszczone na naszych stronach internetowych:
PDF, 3429 kB