Białe plamy na bielańskiej mapie hałasu

Liczba operacji na lotnisku Babice rośnie i przewyższa je pod tym względem jedynie Okęcie. Skarg mieszkańców na związany z tym hałas przybywa. Ale według stołecznego ratusza ten hałas… zanika.

Ważna społeczna rola mapy akustycznej

Warszawa jako aglomeracja zamieszkana przez ponad 100 tysięcy osób ma obowiązek[0] sporządzać mapę akustyczną dla oceny stanu akustycznego środowiska. Mapa akustyczna stanowi podstawowe źródło danych wykorzystywanych dla celów [1]:

– informowania społeczeństwa o zagrożeniach środowiska hałasem;
– opracowania danych dla państwowego monitoringu środowiska;
– tworzenia i aktualizacji programów ochrony środowiska przed hałasem.

Podstawowym celem tworzenia mapy akustycznej jest tworzenie długofalowej polityki walki z hałasem. W oparciu o mapy akustyczne również w cyklu 5-letnim, sporządzane są programy ochrony środowiska przed hałasem [1].

Co obrazuje mapa?

Warto dodać, że mapy akustyczne z zasady nie są tworzone na podstawie pomiarów, ale modeli komputerowych. W modelach tych uwzględnia się średnią emisyjność źródeł dźwięku, ich aktywność oraz model propagacji dźwięku w środowisku [2]. Mapę sporządza się dla dwóch uśrednionych za okres roku wskaźników hałasu: L_N oraz L_DWN. Pierwszy z nich służy do określenia hałasu nocą (w godz. 22-6), drugi określa hałas w ciągu całej doby, z podziałem na porę dnia (6-18), wieczoru (18-22) i nocy, przy czym hałasu dla wieczoru i nocy nie dodaje się po prostu do hałasu w ciągu dnia, ale wymnaża przez współczynniki kary odzwierciedlające większą dokuczliwość hałasu w tych właśnie porach.

Mapa akustyczna m.st. Warszawy publikowana jest co pięć lat. Poprzednia była udostępniona w roku 2012. O tym, że już wówczas zaniżała ona oddziaływanie hałasu z lotniska Babice, pisaliśmy tutaj [zobacz >>>].

Ratusz pozbywa się gorączki tłukąc termometr

Biuro Ochrony Środowiska opublikowało właśnie nową mapę na lata 2018-2023 [1]. Oto zestawienie jej fragmentu dotyczącego lotniska Babice z analogicznym fragmentem poprzedniej mapy. Na podstawie danych zobrazowanych po prawej stronie urzędnicy sporządzą Program Ochrony Środowiska przed Hałasem (POŚH) dla m st. Warszawy. Czy rzeczywiście hałas lotniczy cudownie zniknął z większości obszaru Bielan? A może to żart?

Niestety, tak wygląda mapa akustyczna hałasu lotniska Babice A.D. 2017! Tak ratusz informuje obecnych i przyszłych mieszkańców o hałasie lotniczym w północnej Warszawie. Z nowej mapy wynika, że hałas nie wydostaje się poza teren lotniska. Dlaczego mapa tak wygląda? Dlatego, że przesunięto skalę. To tak, jakby mierząc gorączkę stosować termometr, który pokazuję temperaturę nie od 36, ale od 40 C. Najniższa wartość hałasu, jaką odwzorowano na nowej mapie, jest o 10 dB wyższa niż 5 lat temu, co skutkuje tym, że z odwzorowania znikły tereny Fortu Bema, Piasków, Zatrasia, Sadów Żoliborskich, Marymontu, Potoku, Rudy, Lasu Bielańskiego, Młocin, Wólki.

A może po prostu nie warto informować o hałasie niższym niż 55 dB? Nieprawda. Badania oddziaływania hałasu lotniczego prowadzone w populacji [3, 4] mówią co innego. Hałas lotniczy jest bardziej dokuczliwy od hałasu drogowego czy kolejowego. Charakteryzuje się bowiem wysoką zmiennością, wysokimi wartościami szczytowymi do których trudno się przyzwyczaić oraz silnymi składowymi tonalnymi w widmie częstotliwości.

Dlatego już przy 45 dB L_DWN 10% populacji deklaruje dokuczliwość hałasu, przy 50 dB wskaźnik ten rośnie do 20%, zaś przy 55 dB 10% populacji jest silnie rozdrażnionych, a 30% hałas dokucza.

Dla porównania na analogicznym wykresie dokuczliwości hałasu drogowego krzywe wznoszą się łagodniej. 10% populacji deklaruje wysokie rozdrażnienie przy L_DWN wyższym o ok 5 dB.

Popełnione błędy

Jakie błędy popełniono przy tworzeniu mapy akustycznej dla Lotniska Babice?

1. Jak pisaliśmy wyżej, zaniżono próg odwzorowania.

2. Hałas określono dla całego roku, bez rozbicia na głośniejszy i cichszy okres. Liczba operacji na lotnisku w miesiącach grudzień – luty wynosi ok. 1000 miesięcznie podczas gdy w miesiącach maj-wrzesień sięga 10 tys. Dlatego potwornie głośne dni z okresu letniego zostały zamaskowane przez względnie ciche zimy. Cóż – przecież po głośnym lecie możemy odpocząć zimą.

3. L_DWN został również rozcieńczony poprzez uśrednienie także w porze nocy (22-6), kiedy lotnisko (na szczęście) nie funkcjonuje. Tym sposobem, przy tym samym liczniku, w mianowniku znalazły się 24 godziny zamiast 16. To oznacza, że hałas w ciągu dnia jest głośniejszy niż w przypadku typowego źródła hałasu aktywnego całą dobę.

4. Mapa akustyczna jest tworzona co prawda za pomocą modelu obliczeniowego, jednak powinna być kalibrowana pomiarami [2]. Można podać wiele przykładów rozbieżności. Gdy przez 5 dni w maju 2016 hałas mierzony był na osiedlu Piaski przez WIOŚ, zarejestrowano wskaźniki dzienne na poziomie od 53,1 do 57,2 dB [5]. Gdyby pomiar dodatkowo prowadzony był na terenie przedszkola, mielibyśmy przekroczenia norm. Niestety, zgodnie z nową mapą w tym miejscu nie ma hałasu. Zmierzona przez cały rok 2014 wartość wskaźnika L_DWN(A) w punkcie pomiarowym na ul. Kolektorskiej wynosiła 55,4 dB i była niewiele niższa od wartości dopuszczalnych [6]. Tego punktu zasięg nowej mapy akustycznej nie obejmuje, pomimo tego, że objęty powinien być izofoną 55 dB!

Wartość zmierzonego wskaźnika L_DWN oraz L_N w ciągu całego roku 2014 przy ul. Kolektorskiej (PP.1) oraz na terenie lotniska (PP.2) wraz z wartościami dopuszczalnymi.

Co robić?

Niestety, ta wadliwa mapa będzie służyła za podstawę do sporządzenia Programu Ochrony Środowiska przed Hałasem. A jeżeli hałasu na mapie nie ma, to nie trzeba przed nim nikogo chronić. Jeżeli czujecie się ukojeni informacją, że hałas lotniczy u was nie występuję, to świetnie. Jeżeli nie, można wyrazić swoje zdanie na ten temat. Jak? Przychodząc na spotkanie konsultacyjne 18 lub 24 października w godz. 17:30-19 do Centrum Kreatywności Targowa.

Szczegóły pod adresem
mapaakustyczna.um.warszawa.pl/pl/
Pod tym adresem znajduje się także pełna wersja map.

Jeżeli nie macie czasu uczestniczyć w spotkaniach z urzędnikami, można wysłać maila na adres sekretariat.bos@um.warszawa.pl pytając
a) dlaczego zgodnie z nową mapą w Państwa miejscu zamieszkania nie ma hałasu lotniczego;
b) w jaki sposób urząd planuje wobec tego prowadzić politykę przeciwdziałania hałasowi lotniczemu w Państwa miejscu zamieszkania;
c) dodając do tego swoją opinię odnośnie natężenia owego hałasu, częstości lotów itp…

Zobacz też

Na co faktycznie oddziałuje hałas lotniczy na Bialanach [zobacz >>>].

Przypisy

0. Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 25 czerwca 2002 r.

1.
mapaakustyczna.um.warszawa.pl/pl/

2. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ), Wytyczne do sporządzania map akustycznych, wersja znowelizowana, 2016, dostęp: http://www.gios.gov.pl/images/dokumenty/sprawozdawanie/Wytyczne_do_sporzadzania_map_akustycznych_2016.pdf

3. GIOŚ, Aspekty zdrowotne oddziaływania hałasu, 2016

4. European Commission Working Group on Dose-Effect Relations, 2002. Position paper on dose response relationships between transportation noise and annoyance

5.
www.cicheniebonadwarszawa.pl/aktualnosci.nowosc.81.0.html

6. Svantek sp. z.o.o., Lotnisko Warszawa-Babice, sprawozdanie za rok 2014