Konsultacje trwają

Do 6 listopada można składać uwagi do projektu warszawskiego programu "Poprawa jakości ważnych przestrzeni publicznych". Poniżej przedstawiamy te, które sami zgłosiliśmy.

Nasze uwagi

Uwagi ogólne:

1. W programie słabo widoczny jest temat wody w przestrzeniach publicznych. Nie ma praktycznie nic o realizacji potrzeby dostępu do wody do picia i kąpania się. Warto to dodać m.in. w punkcie „Adaptacja do zmian klimatycznych i zwiększenie ilości zieleni” na str. 32-33.

2. Cały program skupia się na infrastrukturze i sposobach jej poprawiania, a nie na ludziach przebywających w mieście i ich potrzebach związanych z przebywaniem w przestrzeniach publicznych. Warto przeredagować cały dokument z perspektywy technicznej na humanistyczną posługując się np. metodyką Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej.

Uwagi szczegółowe do programu przestrzeni publicznych

3. Str. 4, w drugim zdaniu wstępu jest mowa, że głównymi realizatorami programu obok urzędu miasta mają być NGO i przedsiębiorcy. Natomiast w ramach diagnozy nie zapytano przedstawicieli tych grup o ich pomysły i potrzeby. Co więcej w diagnozie na str. 121-123 (w programie na str. 27-30) brakuje rekomendacji dotyczącej rozbudowy współpracy z NGO, która byłaby odpowiedzią na zidentyfikowany „Brak systemowej wiedzy w jednostkach m.st. Warszawy na temat NGO’s zajmujących się tematyką przestrzeni publicznej i skali inicjowanych przez te organizacje działań w Warszawie.” W programie jest niewiele działań skierowanych do NGO. Nie bardzo wiadomo, kiedy i jak NGO zostaną włączone do współpracy nad programem, aby nie okazało się, że nie widzą dla siebie miejsca w realizacji programu, co zaprzecza zdaniu we wstępie. Proponujemy uporządkowanie treści odnoszących się do współpracy z NGO i włączenie ich we współtworzenie programu.

4. Str. 10 i dalej, „ciągi komunikacyjne z dominującą funkcją transportową” to pleonazm. Strefa piesza też nim jest. Użyty pleonazm należy zredukować lub przeformułować w wyrażenie bardziej zrozumiałe i jednoznaczne.

5. Str. 29 (diagnoza str. 122), rekomendacje, włączenie w transformację cyfrową – proponujemy dodać zaprojektowanie aplikacji mobilnej do badania jakości przestrzeni publicznych. Takie aplikacje już działają na świecie.

6. Str. 34, jest ”Chcemy by przestrzenie publiczne w centrum miasta zostały połączone w spójną, czytelną i atrakcyjną sieć.” Z dalszej treści programu nie widać, aby ten cel miałby być osiągnięty. Nie ma np. mapy projektów wraz z datami realizacji, która by pokazywała, jak ta sieć ma powstać. Warto w tym celu posłużyć się doświadczeniami z projektu Place Warszawy, a szczególnie koncepcją konstelacji placów.

7. W ramach celów 1 i 2 brakuje działania dotyczącego szkolnych ulic. Nie wiadomo czy takie działanie znajdzie się w jakimś innym programie, np. zrównoważonego rozwoju transportu.

8. Str. 48 i 86, użyto błędnej pełnej nazwy studium. Należy zamienić na prawidłową.

9. Str. 52-56, Warszawskie Centra Lokalne, Działania przewidziane w programie są mało ambitne w relacji do potrzeb. Proponujemy zwiększyć zarówno kwotę przeznaczoną na realizację działań w tym obszarze, jak i liczbę interwencji.

10. Str. 60, projekt Zielonych Pierścieni Warszawy, Zielone Mazowsze we wnioskach do studium w 2019 r. złożyło koncepcję utworzenia zielonych tras rowerowych w całej Warszawie. Czy stowarzyszenie zostanie włączone do współpracy nad projektem?

11. Str. 68, jest „Mieszkańcy zgłaszający projekty w Budżecie Obywatelskim (BO) oraz jednostki realizujące zadania wybrane w BO otrzymają wsparcie merytoryczne, by proponowane przez nich przedsięwzięcia dotyczące przestrzeni publicznych były realizowane w bardziej zrównoważony sposób i zgodnie z najnowszą wiedzą.” Mieszkańcy w żaden sposób nie odpowiadają za realizację projektów wybranych w BO. Zdanie wymaga więc zmiany redakcji. Pomysł poradnika dla mieszkańców uważamy za nietrafiony. Spodziewamy się, że mało osób do niego zajrzy. Autorzy potrzebują raczej spotkań z życzliwymi urzędnikami i innymi autorami, którzy pomogą dopracować projekty.

12. Str. 68-69, Inicjatywa Lokalna działa słabo, bo jest programem zbyt zbiurokratyzowany w stosunku do skali działań podejmowanych przez mieszkańców. Żadne poradniki nie pomocą, jeśli nie rozwiąże się innych problemów w funkcjonowaniu tego programu.

13. Str. 69-71, Wolontariat, w celu zawiązania wielostronnej współpracy na rzecz przestrzeni publicznych proponujemy organizację giełdy CSR. Podczas niej NGO prezentowałyby swoje pomysły na działania, w które można zaangażować pracowników firm, młodzież lub innych wolontariuszy. Firmy zaś mogłyby przedstawiać swoje możliwości wsparcia działań w konkretnych obszarach.

14. Str. 76, konsultacje lokalnych przestrzeni publicznych, czy przebudowa ul. Kruczej również zostanie uwzględniona w tym działaniu, skoro ul. Krucza jest w obszarze centralnym miasta?

15. Str. 82-83, monitoring ruchu pieszego, działanie nie ma sensu, gdyż jest już realizowane w skali całego miasta przez firmę CitiesAI poprzez stronę https://mapapieszych.pl/

16. Str. 83, zakładka w serwisie mapowym urzędu miasta, ma sens tylko wtedy, jeśli jest regularnie aktualizowana. ZDM aktualizuje zakładkę rowery co 3 miesiące w konsultacji z zainteresowanymi mieszkańcami i jest to dobra praktyka. Natomiast warstwa placów zabaw nie była aktualizowana od około 5 lat i stała się mało przydatna. Należy doprecyzować działanie o aspekty jakościowe.

17. Str. 95, zewnętrzne źródła finansowania, brakuje Krajowego Planu Odbudowy, a szczególnie programu B3.4.1 Zielona Transformacja Miast.

Uwagi do pozostałych załączników:

1. Załącznik 1, katalog projektów, Brakuje kwot przeznaczonych na realizację projektów.

2. Załącznik 3, tabela wskaźników, Wskaźników jest aż 70, czyli mniej więcej 3 razy za dużo oraz dodatkowo około 40 zmiennych. Oznacza to, że nie widomo co jest priorytetem dla władz. Wskaźnik liczby nowych mostów czy zmodernizowanych parków są całkowicie zbędne. Natomiast liczba 8 nowych przejść dla pieszych w obszarze Nowego Centrum Warszawy to cel bardzo mało ambitny. Z kolei wskaźnik Indeks zaangażowania społecznego na rzecz przestrzeni publicznych ma bardzo ambitny cel – jeśli z 6% dojdziemy 10% to będzie sukces, zaś 27% to wartość zupełnie nierealna. Listę wskaźników należy opracować ponownie od początku.

3. Czy powołano radę projektu, o której mowa w zał. 5?

Uwagi do diagnozy (zał. 4):

1. str. 8, mapa budzi duże wątpliwości. Jest to inna wersja mapy niż zawarta w prezentacji na spotkaniu otwartym we wrześniu. W wersji z dokumentu (ale nie w prezentacji) obszar największego ruchu pieszych w zachodniej części miasta, czyli ul. Górczewska w okolicy stacji metra Księcia Janusza został uznany za ciąg komunikacyjny z dominującą funkcją transportową. Z drugiej strony w zał. 6 jest to obszar wskazany jako centrum dzielnicowe. Nie wiadomo, co miasto proponuje i kiedy dla wykreowania tam dobrej przestrzeni publicznej i centrum lokalnego. Nie wiadomo, czy obecne zagospodarowanie zostanie z nami na kolejne dekady czy może zostaną tam podjęte działania na rzecz przekształcenia w dużo lepszą przestrzeń publiczną. Proponujemy uzupełnić dokument o plan wdrożenia zmian w centrach dzielnicowych i lokalnych wraz z harmonogramem realizacji i przewidywanymi kosztami.

2. str. 10, „Mieszkańcy zaczęli mieć większy wpływ na zarządzanie przestrzenią miasta, w tym na funkcje i stan przestrzeni publicznych. Zjawisko to występowało w większości większych miast w Polsce.” Cieszymy się, że te zdania są napisane w czasie przeszłym. Rzeczywiście od 2018 roku widać odwrót władz miasta od dialogu z mieszkańcami, czego najlepszym przykładem jest zagospodarowanie ul. Górczewskiej po budowie metra lub znaczne spowolnienie realizacji centrów lokalnych. Czy planowane są zmiany w tym zakresie?

3. str. 12, zmieszane zostały ze sobą pojęcia woonerfu i strefy pieszej. Należy wyraźnie je ze sobą rozdzielić i wskazać przestrzenie publiczne, gdzie należy zastosować pierwsze a gdzie drugie rozwiązanie.

4. str. 15, pomylono ZIT z projektem rowerowym realizowanym z tego źródła pieniędzy. Należy podać tytuł projektu i źródło jego finansowania. Ponadto nie zrealizowano wszystkich 20 inwestycji. Nie przebudowano np. Ronda Zesłańców Syberyjskich wraz z Al. Prymasa Tysiąclecia.

5. str. 18, jest „Do dziś ustawiono w ramach programu [ławka warszawska] blisko 700 ławek”. Czy tu nie brakuje jednego zera na końcu? Z samych projektów do budżetu obywatelskiego autorstwa Roberta Buciaka postawiono do tej pory 2200 ławek, a zdecydowanie nie był on jedynym autorem projektów na stawianie ławek.

6. str. 22 i następne, Indeks Jakości Przestrzeni Publicznej. Metoda ta posiada liczne poważne mankamenty metodyczne. Np. jedynie dwustopniową skalę oceny komponentów, która nie zapewnia wystarczającej rozdzielczości do prawidłowego pomiaru. Ocenianie całych ulic często o długości kilku kilometrów bez podziału na odcinki powoduje utratę większości możliwych do zgromadzenia informacji. Brakuje oceny takich komponentów jak hałas, brud, zanieczyszczenie powietrza lub bezpieczeństwo obecnych w podobnych metodach stosowanych w innych miastach. Nie ma dostępu do pełnej metodyki. W ramach programu warto wypracować wspólnie z mieszkańcami i ekspertami nowe, zdecydowanie lepsze podejście, aby odpowiedzieć na potrzeby mieszkańców.

7. str. 106, Wśród działań Gdańska brakuje prowadzonego od 2012 r. Studium Ogólnomiejskich Przestrzeni Publicznych, który zawiera metodykę oceny przestrzeni publicznych oraz konsekwentnie od 10 lat jest wdrażane w tym mieście. Proponujemy uzupełnienie tego braku.

8. str. 110, Wśród działań Londynu pominięto szerokie i bogate opracowania dotyczące ruchu pieszego oraz Healthy Streets Indicators, czyli metodykę kompleksowej oceny przestrzeni publicznych. Proponujemy uzupełnienie listy dokumentów Londynu o: Streetscape Guideance, Walking action plan, Pedestrian Comfort Guideance, The Planning for Walking Toolkit, Healthy Streets Indicators.

9. Przekazany materiał jest niekompletny. Brakuje załączników do diagnozy.

Gdzie znaleźć program?

Strona konsultacji społecznych z projektem programu jest tu: https://konsultacje.um.warszawa.pl/jakie_przestrzenie_publiczne