Raport z ankiety na temat recyklingu w Warszawie
Od połowy grudnia 2005 do lutego 2006 przebadaliśmy ponad 400 mieszkańców Warszawy i okolic, co sądzą na temat segregacji odpadów w Warszawie. Wszystkim, którzy wzięli udział w ankiecie, serdecznie dziękujemy. Opracowane przez nas wyniki pozwoliły zdiagnozować sytuację oraz główne problemy recyklingu w Warszawie i okolicach. W raporcie zawarliśmy również propozycje naprawy tej sytuacji oraz opisaliśmy kilka pozytywnych przykładów godnych do naśladowania. Poniżej przedstawiamy streszczenie diagnozy sytuacji i naszych rekomendacji.
Ogólna diagnoza aktualnej sytuacji
Z każdym rokiem zwiększa się ilość odpadów komunalnych i nabierają na sile związane z tym negatywne skutki społeczne i środowiskowe – coraz więcej wysypisk, odoru i skażeń wód gruntowych wokół nich, brudnych rzek, zaśmieconych lasów, zanieczyszczeń powietrza wynikającego z produkcji opakowań. Ubywa surowców potrzebnych do wytworzenia nowych produktów. Z dnia na dzień coraz bardziej grozi nam wizja przyszłości, w której ludzie nie mają gdzie odetchnąć, bo wszędzie są śmieci, skażone rzeki, powietrze, powycinane lasy na nowy papier, meble, zniszczone krajobrazy w celu wydobycia surowców…
Polska zobowiązała się przed Unią Europejską do uzyskania do 2007 r. 25% poziomu recyklingu, a do 2014 r. do poziomu co najmniej 55%. Aktualny poziom recyklingu wynosi 35,6% i wynika głównie z segregacji odpadów poprodukcyjnych, wycofaniu z obiegu opakowań wielokrotnego użytku, a także opakowań pochodzących bezpośrednio z dużych obiektów handlowych. Poziom recyklingu dla odpadów komunalnych wynosi aktualnie 3% dla Polski, a dla Warszawy tylko 1%. Aby dostosować się do wymogów Unii, Polska i między innymi Warszawa będzie musiała zwiększyć te poziomy. W innym wypadku będziemy musieli zapłacić kary za każdy dzień zwłoki.
Przedstawiona wyżej sytuacja wymaga pilnego i szerokiego stosowania zasady 3R (Reduce, Reuse, Recycle) – redukuj ilość opakowań czy ogólniej materiałów, używaj ich wielokrotnie, a nie nadające się zredukować czy użyć ponownie — przetwarzaj. W naszym raporcie skupiliśmy się głównie na recyklingu, jednakże zaznaczamy, iż powinien on być poprzedzony redukowaniem ilości odpadów i używaniem wyrobów, materiałów i opakowań wielokrotnie.
Przyczyny niskiego poziomu recyklingu w Warszawie
1) Braki techniczno – organizacyjne:
a) brak wydajnych stacji segregacji odpadów
b) zbyt mała ilość zestawów pojemników, niepełne zestawy, ich nierównomierny rozkład, zabieranie już postawionych zestawów, przemieszczanie ich z miejsca na miejsce
c) brak dbałości o porządek wokół pojemników oraz zbyt rzadkie ich opróżnianie, co skutkuje ich przepełnieniem i związana z tym prośba zarządców terenów o zabranie pojemników
d) ograniczony zakres surowcowy (szczególnie brakuje pojemników na metal i kompost)
e) brak na dużą skalę systemu zbiórki „u źródła”
f) problem „jednej śmieciarki”, na którą trafiają wszystkie odpady z różnych kontenerów
2) Braki w świadomości ekologicznej mieszkańców:
a) brak wiedzy o celach i przyczynach segregacji, czyli dlaczego i po co
b) brak wiedzy o tym, że odbiór odpadów posegregowanych jest bezpłatny, w przeciwieństwie do wywozu nieposegregowanych śmieci, za który mieszkańcy muszą płacić
c) niewiedza, co wrzucać do odpowiednich pojemników, a czego nie
d) niewiedza, gdzie można się pozbyć baterii, świetlówek, lekarstw, akumulatorów i innych substancji niebezpiecznych
Środki zaradcze
1) Usprawnienia techniczno-organizacyjne:
a) Zwiększenie mocy przerobowych i wybudowanie nowych stacji segregacji odpadów
b) Liczne i dostępne pojemniki
c) Częste ich opróżnianie i dbałość o porządek wokół nich
d) Kompletność zestawów pojemników
e) Rozszerzenie recyklingu na inne surowce
f) Zorganizowanie na dużą skalę systemu zbiórki „u źródła”
g) Czytelne napisy na pojemnikach dotyczące tego, co wrzucać a czego nie
2) Edukacja mieszkańców (ale istotne, żeby było to dopiero uzupełnieniem usprawnień techniczno – organizacyjnych, bez dostatecznej ilości pojemników, wydajnych stacji segregacji odpadów, sprawnego systemu zbiórki „u źródła” nie ma sensu edukować ludzi, ponieważ nie będą oni mieli możliwości praktykowania tych zaleceń i utrwalania swojej wiedzy):
a) Uświadamianie korzyści finansowych płynących z segregacji śmieci
b) Uświadamianie negatywnych skutków produkcji coraz większej ilości odpadów dla środowiska, warunków życia nie tylko nas obecnie żyjących, ale i naszych dzieci i wnuków
c) Nakazy prawne, zgodne z zasadą „zanieczyszczający płaci za negatywne skutki swojej działalności”
d) Apele autorytetów
e) Uświadamianie co wrzucać, a czego nie do odpowiednich kontenerów
f) Uświadamianie gdzie pozbyć się lekarstw, baterii, akumulatorów, świetlówek itp.
g) Urozmaicenie przekazu
h) Akcje pilotażowe testujące metody oraz ukazujące na przykładzie korzyści z segregacji
3) Kooperacja różnych podmiotów (organizacji ekologicznych, urzędów miast, mieszkańców, firm, autorytetów)
Pobierz raport
Treść całego raportu można pobrać tutaj:
PDF, 6579 kB
Wersja HTML:
wrzutnia.fz.eco.pl/odpady/segraport.html