Stacje bazowe telefonii komórkowej a przezorność ekologiczna
Oświadczenie w sprawie stacji bazowych telefonii komórkowej
Brakuje obecnie pełnego rozeznania odnośnie wpływu urządzeń emitujących PEM na ludzkie zdrowie. Wiele badań mówi o braku szkodliwości, a jednocześnie wiele wskazuje na ryzyko zdrowotne związane z biologicznym oddziaływaniem nietermicznym urządzeń emitujących PEM, a zwłaszcza stacji bazowych telefonii komórkowej, także poza obszarem obecnie uznawanym za ponadnormatywny.
Zgodnie z zasadą przezorności ekologicznej uważamy zatem za niedopuszczalne powszechne lokalizowanie stacji bazowych na osiedlach mieszkaniowych, a także w bliskości szkół, przedszkoli i szpitali. Przebywanie ludzi poza strefą ponadnormatywną, ale jednocześnie w strefie biologicznego oddziaływania PEM – nie zapewnia im bezpieczeństwa ekologicznego.
Nowe usługi w telefonii komórkowej – przesyłanie zdjęć, filmów, dostęp do internetu – oraz spowodowane promocjami wydłużanie czasu połączeń – powodują gwałtowny rozwój anten nadawczych, często na osiedlach mieszkaniowych, w okolicach szkół, przedszkoli, szpitali. Podstawowe dokumenty będące podstawą wydawania zezwoleń – raporty oddziaływania na środowisko – nie uwzględniają nowych wyników badań świadczących o szkodliwym, wykraczającym poza zjawiska termiczne, wpływie na zdrowie tego typu urządzeń, a w efekcie nie dają pełnego obrazu wpływu stacji bazowych na ludzkie zdrowie. Nieuprawnione jest więc uspokajanie opinii publicznej informacjami o bezpiecznych komórkach i bezpiecznym otoczeniu stacji bazowych.
Życie w bezpiecznym środowisku jest podstawowym prawem człowieka, a więc przynajmniej w naszych mieszkaniach powinniśmy mieć prawo do miejsc „wyciszonych”, gdzie poziom smogu elektromagnetycznego będzie utrzymywany na poziomie tak niskim jak tylko możliwe. Wydawanie zezwoleń dla stacji bazowych w tak powszechnej obecnie skali, w sytuacji niepewności co do stopnia ryzyka zdrowotnego, narusza zasadę przezorności ekologicznej i może być traktowane jako eksperymentowanie na organizmach napromieniowywanych osób.
Współczesny stan wiedzy.
Raport STOA (Scientific Technology Options Assessment – organ Parlamentu Europejskiego) PE nr 297.574 pt. Fizjologiczne i środowiskowe skutki niejonizującego promieniowania elektromagnetycznego
zwraca uwagę, że obecne standardy bezpieczeństwa opierają się na efektach termicznych PEM (podgrzewania ciała np. użytkownika telefonu komórkowego), ignorując efekty związane ze zbieżnością częstotliwości telefonii komórkowej z częstotliwościami wykorzystywanymi w niektórych procesach na poziomie komórkowym. By zapewnić bezpieczeństwo od tego typu oddziaływań pozatermicznych, raport STOA zaleca nieprzekraczanie gęstości mocy 100 mikroW/m2.
Raport STOA akcentuje też kwestię wpływu PEM na organizmy dzieci jako osoby większego ryzyka. Organizm dziecka łatwiej przyswaja energię PEM, bo inne są kształt głowy, grubość czaszki i właściwości elektryczne tkanek; poza tym układ nerwowy dziecka dopiero się rozwija i jest bardziej podatny na promieniowanie. Dlatego też uważamy, że raport oddziaływania na środowisko i organ wydający decyzję winny brać pod uwagę sąsiedztwo szkół, przedszkoli, żłobków itp.
Według przeglądu badań wykonanego przez zespół Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi (A. Bortkiewicz. Stacje bazowe telefonii komórkowej a subiektywne dolegliwości mieszkańców – przegląd badań. Medycyna Pracy 2004; 55 (4); 345-351), u mieszkańców okolic stacji bazowych występują różnego rodzaju dolegliwości, przede wszystkim ze strony układu krążenia, a także kłopoty ze snem, drażliwość, depresja, zaburzenia widzenia, trudności z koncentracją uwagi, nudności, utrata apetytu, zawroty i bóle głowy. Stwierdzono związek między występowaniem poszczególnych symptomów a poziomem ekspozycji i odległością od stacji bazowej. Zależność tę zaobserwowano zarówno u osób, które wiązały swoje dolegliwości z obecnością stacji bazowej, jak i u tych, którzy nie widzieli takiego związku. Częstość występowania dolegliwości zdrowotnych była istotnie zależna od poziomu ekspozycji, mimo że poziom ten był niski i nie przekraczał dopuszczalnych norm. Stwierdza się konieczność dalszych badań nie tylko ankietowych, ale także klinicznych, które pozwolą wyjaśnić podłoże zgłaszanych dolegliwości i ustalić merytoryczne podstawy racjonalnej lokalizacji tych obiektów.
Stan niepewności co do skutków zdrowotnych potwierdza Główny Inspektor Sanitarny: nie znaleziono ostatecznej odpowiedzi na pytanie, jaki poziom ekspozycji można przyjąć za całkowicie bezpieczny
(cytat z orzeczenia GIS-HŚr-NZ/029-R6-1-EM/04 z 15.11.2004).
W 2006 r. naukowcy z 14 krajów podjęli na konferencji w Benevento uchwałę (Benevento Resolution), wzywającą do stosowania zasady przezorności w stosunku do łączności bezprzewodowej. Rezolucja stwierdza m.in., że zgromadzono znaczną ilość dowodów wskazujących na negatywny wpływ pola elektrycznego, magnetycznego i elektromagnetycznego na ludzkie zdrowie mimo zachowania obowiązujących norm, oraz że obecne źródła finansowania badań wpływają na nieobiektywną analizę i interpretacje rezultatów. Uchwała wskazuje też na konieczność ochrony osób szczególnie wrażliwych na PEM oraz tworzenia w mieście stref „wyciszonych”, o niskim poziomie smogu EM.
W takiej sytuacji niezbędne jest stosowanie zasady przezorności ekologicznej (patrz niżej). Tymczasem urzędy masowo wydają zezwolenia dla urządzeń emitujących PEM, w tym nadajników dużej mocy (powyżej 100 W izotropowo), nie kwestionując lokalizacji wskazywanych przez operatorów telefonii komórkowej. W zdecydowanej większości wydawanych dotychczas decyzji zezwalających, uzgodnień i raportów OOŚ dla urządzeń emitujących promieniowanie elektromagnetyczne, jedynym kryterium jest dostępność ludzi do stref ponadnormatywnych – DPPN, mimo, że nie stanowi to gwarancji bezpieczeństwa ekologicznego.
W celu naświetlania promieniami X wybieramy się na badania rentgenowskie, jest to nasza świadoma decyzja bycia naświetlonym; natomiast PEM przenikając przez ściany i mury naszych domów naświetlają nas w sposób ciągły, czy sobie tego życzymy, czy nie.
Zasada przezorności ekologicznej
Zasada przezorności ekologicznej mówi o niepodejmowaniu rozstrzygnięć lub działań mogących znacząco oddziaływać na środowisko bez wystarczającego rozeznania ich potencjalnych skutków dla środowiska i bez przedsięwzięcia kroków służących zminimalizowaniu takich szkodliwych skutków. Wolę stosowania tej zasady w Warszawie potwierdziła Rada Miasta w § 3 uchwały Nr LXX/594/98 z dnia 25 maja 1998 r. w sprawie zasad polityki zrównoważonego rozwoju Warszawy.
Zobacz także
Hyland, Gerard. The physiological and environmental effects of non-ionising electromagnetic radiation. 2001. European Parliament / The STOA Programme, Luksemburg.
www.europarl.europa.eu/stoa/publications/studies/20000703_en.pdf
Benevento Resolution. 2006. The International Commission for Electromagnetic Safety, Benevento.