Co to jest globalizacja?
Stały wzrost bezrobocia, zniszczenie środowiska, zatruta żywność, choroby
cywilizacyjne, wzrost motoryzacji, ilości śmieci, pogłębiająca się przepaść
między biednymi i bogatymi, przestępczość, uzależnienia i niepokoje
społeczne – to stosunkowo nowe problemy, które stają się coraz bardziej
powszechne. Na pozór wszystkie wydają się być od siebie odległe, jednak
okazuje się, że mają ze sobą związek. Jest nim przyspieszający proces, a
raczej procesy globalizacji ekonomicznej. Procesy te wspierają elity
polityki i biznesu, w celu maksymalizacji swoich przychodów. Zwykle odbywa
się to przez przerzucenie części kosztów na resztę społeczeństwa.
Przykład 1: Autostrady
Autostrady buduje się zwykle z pieniędzy wszystkich podatników, pod
pretekstem wzmacniania rozwoju, służącego całemu społeczeństwu. W
rzeczywistości służą one dużym korporacjom do przejmowania rynków.
Korporacje, mogąc transportować towary na duże odległości, osiągają
olbrzymią skalę produkcji, pozwalającą na znaczną redukcję kosztów
jednostkowych. Korporacje nie płacą za budowę autostrad, zniszczenie
środowiska, leczenie ofiar wypadków, chorób cywilizacyjnych. Przerzucają te
koszty (zwane zewnętrznymi) na społeczeństwa. Dzięki temu korporacje
eliminują z rynku firmy lokalne. Zwykle dochodzi do tego, że cały światowy
rynek danej branży zostaje podzielony między kilka firm. Umożliwia to
później porozumienia w sprawie cen. Możliwość takiego rozwoju mają jedynie
firmy z odpowiednim kapitałem początkowym, zgodnie z zasadą, że bogaci stają
się coraz bogatsi, a biedni coraz biedniejsi.
Przykład 2: Rolnictwo
Tradycyjny model rolnictwa, gdzie lokalny, niezależny rolnik, sprzedaje
swoje produkty bezpośrednio konsumentowi, dla korporacji oznacza duże
pieniądze, bezproduktywnie leżące na ulicy – rynek , który można przejąć.
Olbrzymie farmy, duża skala produkcji, przemysłowe technologie hodowli,
intensywne wykorzystanie chemii, transport po całym kontynencie, pozwalają
wyeliminować tradycyjnych rolników. Odbywa się to nie tylko kosztem
olbrzymiej redukcji zatrudnienia, ale także jakości żywności (chemia),
zdrowia i zniszczenia środowiska (transport, pestycydy). Tu również sprawdza
się zasada o bogaceniu się bogatych i ubożeniu biednych.
Przykład 3: Zwolnienia podatkowe
Wzrastające z powodu globalizacji bezrobocie (patrz niżej) powoduje
ciągłą potrzebę nowych inwestycji we wszystkich krajach. Konkurencja między
państwami o zagraniczne inwestycje prowadzi do sytuacji, w której kraj na
inwestycji zyskuje coraz mniej. Na przykład Polska stworzyła Specjalne
Strefy Ekonomiczne, w których inwestor przez pierwsze 10 lat nie płaci
podatku dochodowego, przez następne 10 lat tylko połowę. Warunkiem jest
odpowiedni rozmiar inwestycji – zgodnie z zasadą bogacenia się tylko
bogatych.
Rozwój gospodarczy, czy praca dla każdego?
Przy otwarciu każdego zakładu międzynarodowej korporacji podkreśla się
liczbę stworzonych nowych miejsc pracy. Nie mówi się jednak ile ludzi
straciło pracę w firmach wyeliminowanych wcześniej przez korporację, która
przejęła ich rynki. Prawdę odkrywają przemówienia polityków, którzy chwalą
się wzrastającą wydajnością pracy, co oznacza przecież, że przy produkcji
tej samej ilości towaru pracuje coraz mniej ludzi. Średnia stopa bezrobocia
w sześciu krajach Eurolandu wzrosła z 2% w latach pięćdziesiątych do 11%
obecnie. Zasiłki dla bezrobotnych stanowią kolejne obciążenie dla
społeczeństwa.