Konferencja Ochrona środowiska przed hałasem
Organizatorzy
W poniedziałek 25 maja 2009 roku w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa odbyła się konferencja Ochrona środowiska przed hałasem. Zorganizowana została przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska oraz Małopolski Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, przy współudziale Prezydenta Miasta Krakowa oraz Marszałka Województwa Małopolskiego.
Konferencję otworzyli: Andrzej Jagusiewicz – Główny Inspektor Ochrony Środowiska oraz, w imieniu gospodarzy, Wojciech Kozak – Członek Zarządu Województwa Małopolskiego.
Przedstawiciele Województwa Mazowieckiego
Zaproszonymi gośćmi z Mazowsza byli: Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska – Adam Ludwikowski, Naczelnik Wydziału Monitoringu i Informacji o Środowisku w Biurze Ochrony Środowiska – Krzysztof Chmielewski, Radosław J. Kucharski z Instytutu Ochrony Środowiska oraz Witold Jaszczuk z Politechniki Warszawskiej i Zielonego Mazowsza.
Referaty
Po oficjalnym otwarciu wygłoszonych zostało sześć referatów merytorycznych, zakończonych dyskusją i wnioskami. Konferencję podsumował Andrzej Jagusiewicz – Główny Inspektor Ochrony Środowiska. Tematy referatów były następujące.
1. Nowe wyzwania w walce o ochronę środowiska przed hałasem
– Lucyna Ciołkowska-Dygas, dyrektor z GIOŚ.
2. Finansowanie działań dotyczących realizacji obowiązków w zakresie ochrony środowiska przed hałasem
– przedstawiciel NFOŚiGW.
3. Ochrona przed hałasem w Krakowie
– Małgorzata Mrugała, dyrektor z Urzędu Miasta Krakowa.
4. Problemy wdrażania nowych przepisów w zakresie ochrony środowiska przed hałasem na podstawie doświadczeń Województwa Wielkopolskiego
– Zdzisław Krajewski, Wojewódzki Inspektor z WWIOŚ.
5. Kierunki badań rozwojowych w Katedrze Mechaniki i Wibroakustyki AGH dedykowane problemom kontroli, oceny i zwalczania zagrożeń akustycznych środowiska
– prof. dr hab. Wojciech Batko z AGH wraz z koreferentami.
6. Doświadczenia Województwa Małopolskiego związane z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska Kraków Balice oraz opracowanie Programu ochrony przed hałasem dla terenów poza aglomeracjami
– Karolina Laszczuk, dyrektor z Województwa Małopolskiego.
Dyskusja
Uczestnicy konferencji omówili dotychczasowe i nowe problemy oraz przeszkody w zwalczaniu hałasu w środowisku. Wielokrotnie wskazywano na niskie i spóźnione w stosunku do zadań finansowanie działań dotyczących realizacji obowiązków w zakresie ochrony środowiska przed hałasem. Podkreślano znaczne opóźnienia tych działań w stosunku do terminów wymaganych przez Unię Europejską. Opóźnione są mapy akustyczne, ich konsultacje społeczne i programy naprawcze.
Można wyprowadzić wniosek, że Polska jest w wielu kierunkach dopiero na etapie „ogarniania problematyki”, jak to powiedziano w dyskusji. Jest też wiele zagadnień dotychczas bagatelizowanych i nie ujętych w przepisach oraz wymaganiach ilościowych dotyczących hałasu. Charakterystycznym przykładem niech będzie tu hałas instalacyjny powszechnie występujący skutkiem emisji z wentylatorów i urządzeń klimatyzacyjnych wielkogabarytowych biurowców i centrów handlowych, budowanych w Polsce w środkach miast, w bezpośredniej bliskości gęstej zabudowy mieszkaniowej. Niesie on zagrożenia dla zdrowia setek tysięcy ludzi w miastach z powodu dużej energii emitowanej w zakresie małych częstotliwości z pogranicza infradźwięków. Energie te emitowane do środowiska są według obowiązujących przepisów poza możliwością oceny ilościowej, skutkiem zastosowania filtra A w miernikach poziomu dźwięku. Filtr ten „wycina” z wyników pomiarów składowe niskoczęstotliwościowe, choć w środowisku drgania powietrza o częstotliwości od kilkunastu do 100 Hz niosą na znaczne odległości dużą energię, w praktyce niemożliwą do wytłumienia inaczej niż u źródła.
Wskazano również, mimo lansowanego przez służby inspekcji ochrony środowiska poglądu o likwidowaniu lokalnych zagrożeń na drodze postępowań administracyjnych i kar za ponadnormatywną emisję, że jest to pogląd w wielu przypadkach zupełnie nie przystający do rzeczywistości. Postępowania ciągną się latami bez skutków, a kary są deprawująco niskie. Zielone Mazowsze pisało o tym we wnioskach podczas konsultacji społecznych w Warszawie. Poza tym w miastach nie ma służb mogących podejmować profesjonalne interwencje w sprawie hałasu. Padał wniosek o konieczności powołania takich służb np. jako grup operacyjnych w straży miejskiej. Wniosek ten, przypomnijmy, również wysuwało Zielone Mazowsze. Ma on w Warszawie duże, udokumentowane podpisami, poparcie mieszkańców. Wskazywano na konieczność dopuszczenia pomiarów dowodowych bez powiadamiania strony skarżonej o emisję. Powszechną bowiem praktyką jest wyłączanie urządzeń na czas pomiarów, często bardzo trudne do udowodnienia.
W dyskusji podnoszono negatywne skutki braku planów zagospodarowania przestrzennego i skutkiem tego budowanie po uzyskaniu indywidualnych pozwoleń. W ich efekcie cierpi środowisko, a miasta rozwijają się bez koncepcji urbanistycznych. Można dodać, że braki planów zagospodarowania są zapewne czynnikiem sprzyjającym korupcji lub niejasnych powiązań na styku inwestorzy-urzędnicy.
Podsumowanie
W konkluzji podsumowujący dyskusję Andrzej Jagusiewicz – Główny Inspektor Ochrony Środowiska, złożył publiczną deklarację zorganizowania obrad „okrągłego stołu” z udziałem ekspertów, którego zadaniem będzie przedyskutowanie opisanych problemów i zaproponowanie koniecznych uregulowań prawnych. Pozostaje mieć nadzieję, że takie spotkanie wkrótce będzie miało miejsce i że będą w nim uczestniczyć naukowcy, eksperci, lekarze, a także przedstawiciele organizacji pozarządowych, zajmujący się hałasem w środowisku człowieka i jego szkodliwością.