Jak władze uzasadniają trucie warszawiaków

Od redakcji

11 grudnia 2009 r. Komisja Europejska odrzuciła większość wniosków Polski o przedłużenie terminów dostosowania do unijnych przepisów w dziedzinie jakości powietrza [zobacz >>>]. Pełną treść decyzji KE można znaleźć na stronie:

ec.europa.eu/environment/air/quality/legislation/pdf/pl_pl.pdf

Poniżej publikujemy fragmenty decyzji bezpośrednio odnoszące się do aglomeracji warszawskiej (strefa 14.15) i argumentów Polski za przedłużeniem pozwoleń na trucie warszawiaków. Trzeba przyznać, że próby tłumaczenia zanieczyszczenia powietrza w Warszawie niekorzystnymi warunkami klimatycznymi (zapewne tymi samymi, które uniemożliwiają jazdę po Warszawie na rowerze [zobacz >>>]) i transgranicznym charakterem zanieczyszczeń (!) może merytorycznie są słabo uzasadnione, ale przynajmniej świadczą o sporej fantazji.

Decyzja Komisji Europejskiej z 11.12.2009 (fragmenty)

NO2

(19) Polska powiadomiła o odroczeniu do końca 2012 r. terminu osiągnięcia rocznych dopuszczalnych wartości dla NO2 w strefie 14.15.

(20) W celu oceny, czy osiągnięcie dopuszczalnej wartości dla NO2 do dnia 1 stycznia 2010 r. nie jest możliwe, niezbędne jest rozważenie, kiedy w danej strefie miało
miejsce pierwsze przekroczenie wywołujące działania w zakresie redukcji emisji zgodnie z dyrektywą 1999/30/WE oraz czy w odniesieniu do zidentyfikowanych źródeł podjęto odpowiednie działania.

(21) W strefie 14.15 już w 2004 r. odnotowano przekroczenia powodujące zgodnie z dyrektywą 1999/30/WE powstanie obowiązku podjęcia działań w zakresie redukcji
emisji dotyczących stężeń NO2. Program ochrony powietrza dla tej strefy utworzono w 2003 r., a jego aktualizacja nastąpiła w 2007 r. Ruch drogowy uznano za podstawowe źródło przyczyniające się do wysokich stężeń NO2 na poziomie lokalnym i miejskim. Środki zaproponowane w programie ochrony powietrza w celu zapewnienia przestrzegania dopuszczalnych wartości dla NO2 dotyczą głównego źródła zanieczyszczeń. Ze względu na ustaloną w 2007 r. dużą rozbieżność między poziomami stężeń NO2 a wartościami dopuszczalnymi, do których należy dojść do
2010 r., wydaje się rzeczą prawdopodobną, że wartości dopuszczalne nie zostaną osiągnięte w terminie do 2010 r. Jednak ze względu na nieprecyzyjne terminy realizacji obecnie wdrażanych lub planowanych środków oraz brak określonych informacji dotyczących przewidywanych działań w zakresie zmniejszenia emisji NO2 przed 2010 r. Komisja nie może ocenić z niezbędną dokładnością, czy spełnienie
rocznych wartości dopuszczalnych dla NO2 nie jest możliwe do dnia 1 stycznia 2010 r.

(22) W celu oceny, czy w nowym terminie możliwe jest osiągnięcie zgodności z wartościami dopuszczalnymi dla NO2, należy wziąć pod uwagę przedstawione przez państwo członkowskie szacunkowe poziomy stężeń w danym terminie oraz
szacunkowy wpływ dodatkowych działań zmierzających do zapewnienia zgodności, proponowanych w programie ochrony powietrza dołączonym do powiadomienia.

(23) Oficjalne roczne sprawozdanie dotyczące jakości powietrza wskazuje, że w 2007 r. roczna wartość dopuszczalna dla NO2 została w znaczny sposób przekroczona w
strefie 14.15. Komisja stwierdza, że szeroko zakrojone działania są niezbędne w celu likwidacji tego przekroczenia. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez władze Polski emisje NO2 podlegały stopniowemu wzrostowi w latach 2004-2006 przy niewielkim zmniejszeniu w 2007 r. W powiadomieniu przekazanym przez władze Polski zaznaczono, że zgodność z wartością dopuszczalną zostanie osiągnięta w strefie 14.15 w 2012 r.

(24) W celu oceny, czy realne jest przewidywane na 2012 r. osiągnięcie zgodności, Komisja wymaga precyzyjnych i szczegółowych dokumentów dotyczących skali i wpływu planowanych działań w zakresie redukcji emisji, w tym dokładnego harmonogramu wdrożenia tych działań. Ponieważ powiadomienie nie zawiera takich dokumentów, w oparciu o dostępne dane Komisja nie może stwierdzić, czy proponowane działania w zakresie redukcji emisji są wystarczające do osiągnięcia przed końcem 2012 r. zgodności z roczną wartością dopuszczalną dla NO2.

(25) Na tej podstawie Komisja uznaje, iż należy zgłosić zastrzeżenia wobec odroczenia do końca 2012 r. stosowania rocznej wartości dopuszczalnej dla NO2 w strefie 14.15 z
powodu braku możliwości ustalenia, czy możliwe jest osiągnięcie zgodności z wartością dopuszczalną w tym terminie.

PM10

(28) Odnośnie do stref 2.8, 4.1, 4.3-6, 6.1-4, 10.2, 10.3, 12.3, 12.7, 12.8, 14.3, 14.15, 16.1, 18.1-3, 22.1, 26.1-3 władze Polski wskazały niekorzystne warunki klimatyczne. Jak
wskazano w komunikacie, od państw członkowskich wymaga się wykazania, że przyczyną wysokich stężeń są długookresowe warunki meteorologiczne i topograficzne, jednakże w odniesieniu do stref 4.1, 4.5, 4.6, 10.2, 10.3, 16.1 i 26.1-3 w powiadomieniu podano jedynie informacje dotyczące warunków topograficznych. Dla stref 4.3 i 4.4 informacje uzasadniające istnienie takich niekorzystnych warunków nie
zostały podane lub były niejasne. Ponadto kryteria dotyczące prędkości wiatru wykorzystane przez władze Polski w przypadku tych stref nie są zgodne z kryteriami
podanymi w komunikacie, a Komisja uznaje, że nie wykazano, iż wykorzystanie kryteriów przedstawionych przez władze Polski zapewni równoważne wyniki. Dla stref 6.1-4 informacje zawarte w powiadomieniu nie zostały uzasadnione, ponieważ nie podano żadnych informacji i żadnych odniesień dotyczących prędkości wiatru w dniach, w których odnotowano przekroczenia. Wydaje się również, że występuje brak
niektórych danych dotyczących średniej prędkości wiatru w strefach 18.1-3 i 22.1. W strefach 12.3, 12.7, 12.8, 14.3 i 14.15 nie zostały spełnione kryteria w zakresie prędkości wiatru podane w komunikacie ani nie przedstawiono żadnych kryteriów równoważnych. Komisja uznaje zatem, że nie może stwierdzić, czy w powyższych strefach występują niekorzystne warunki klimatyczne. Ze względu na brak podziału źródeł zanieczyszczeń Komisja nie może stwierdzić, czy w strefie 2.8 zostały spełnione warunki określone w komunikacie.

(29) Władze Polski wskazują w powiadomieniu na transgranicznym charakter zanieczyszczeń jako przyczynę przekroczeń w strefach 4.2, 4.5, 4.6, 10.1-11, 14.1,
14.2, 14.6, 14.9-13, 14.15, 16.1, 22.2-4 i 26.1-3. Jednak w przypadku większości powyższych stref wydaje się, że transgraniczny charakter zanieczyszczenia określony
w powiadomieniu dotyczy zanieczyszczeń spoza regionu, a nie spoza Polski. Komisja uznaje zatem, że tych informacji nie można wykorzystać do celów oceny transgranicznego charakteru zanieczyszczenia w rozumieniu art. 22 ust. 2 dyrektywy 2008/50/WE. Dla stref 10.2 i 10.3 dodatkowo nie przedstawiono podziału źródeł zanieczyszczeń, zatem Komisja nie może ocenić, czy warunek został spełniony. Odnośnie do stref 22.2-4 transgraniczny charakter zanieczyszczenia nie został odpowiednio uzasadniony, a w strefach 26.1-3 po odjęciu czynników określanych przez władze Polski jako transgraniczne pozostaje ponad 35 dni, w których występuje
przekroczenie dobowych wartości dopuszczalnych. Komisja uznaje zatem, że nie może ocenić, czy główną przyczynę występowania przekroczeń w tych strefach stanowią zarówno transgraniczny charakter zanieczyszczenia jaki i niekorzystne warunki klimatyczne, czy też jeden z tych czynników, jak twierdzą władze Polski.

(31) Odnośnie do stref 2.2, 2.6, 2.7, 2.9, 14.4, 14.5, 14.7, 14.8, 14.14 i 14.16 w powiadomieniu ani w informacjach przekazanych w następstwie żądań dodatkowych
informacji ze strony Komisji nie podano żadnych danych dotyczących tego, czy szczególne lokalne warunki rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, niekorzystne
warunki klimatyczne lub transgraniczny charakter zanieczyszczeń stanowią główne przyczyny wysokich stężeń pyłu PM10. Komisja uznaje zatem, że nie może ustalić, czy
którykolwiek z powyższych czynników dotyczy tych stref.

(35) W strefach 2.8 i 14.15 wysokie poziomy stężeń pyłu PM10 odpowiadające przekroczeniom wartości dopuszczalnych odnotowano odpowiednio już w latach 2000 i 2001. Jednak pierwsze przekroczenia powodujące, zgodnie z dyrektywą
1999/30/WE, powstanie obowiązku podjęcia działań w zakresie redukcji emisji zostały oficjalnie zgłoszone Komisji za 2004 r. Chociaż pewnie środki dotyczące emisji z elektrowni, emisji dostawców energii lub emisji ze spalania paliw wymieniono w powiadomieniu jako środki podjęte w strefie 2.8 przed 2005 r., do tej pory nie opracowano programu ochrony powietrza dla tej strefy. Władze Polski nie
przedstawiły również żadnego podziału źródeł zanieczyszczeń określającego, czy środki przyjęte przed 2005 r. dotyczyły właściwych źródeł zanieczyszczeń w tej strefie. W strefie 14.15 niektóre środki określono jako środki przyjęte przed 2005 r., ale powiadomienie nie określa w ogóle wpływu podjętych środków ani nie przedstawia szczegółowego wyjaśnienia, dlaczego w tej strefie niemożliwe było
osiągnięcie zgodności. Uwzględniając długi okres, w trakcie którego właściwe organy wiedziały o przekroczeniach w tych strefach, Komisja uznaje, że władze Polski nie wykazały, że środki wdrożone w tych strefach przed 2005 r. były odpowiednie.

(39) W odniesieniu do stref 4.1, 4.2, 14.1, 14.10, 14.13, 14.15, 22.1, 26.1, 30.2 i 30.4 powiadomienie wskazuje, że osiągnięcie zgodności z wartościami dopuszczalnymi jest
oczekiwane dopiero kilka lat po 2011 r., to jest w 2015, 2016 lub nawet w 2017 r. W przypadku strefy 30.6 władze Polski uzupełniły powiadomienie o dodatkową analizę
prognoz na 2011 r., która nadal wykazuje przekroczenia dla tego roku. Uwzględniając przekazane przez władze Polski oceny szacunkowe i informacje dotyczące planowanych działań w zakresie redukcji wysokiego stężenia pyłu PM10 oraz
harmonogram wdrożenia tych działań, Komisja uznaje, że proponowane działania w zakresie redukcji emisji są niewystarczające dla osiągnięcia w tych strefach zgodności
z wartościami dopuszczalnymi dla pyłu PM10 w momencie upływu okresu wyłączenia.

(52) W przypadku stref 2.4, 2.8, 14.15, 18.1 i 18.2 Komisja uznaje, że należy zgłosić zastrzeżenia wobec wyłączenia z obowiązku stosowania dobowych lub rocznych wartości dopuszczalnych określonych w załączniku w związku z tym, że władze Polski nie wykazały, że zastosowały wszystkie właściwe środki na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym w celu dotrzymania terminu upływającego w 2005
r. oraz, że za wyjątkiem stref 18.1 i 18.2 nie wykazano, że zgodność z wartościami dopuszczalnymi dla pyłu PM10 można osiągnąć przed upływem okresu wyłączenia w 2011 r. Ponadto w przypadku stref 2.8 i 14.15 należy zgłosić zastrzeżenia w związku z tym, że nie wykazano, iż szczególne lokalne warunki rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, niekorzystne warunki klimatyczne lub transgraniczny charakter zanieczyszczeń można uznać za główne przyczyny przekroczeń wartości dopuszczalnych.

Zobacz także

Program ochrony powietrza dla Warszawy – recenzja Zielonego Mazowsza: [zobacz >>>]

Monitoring jakości powietrza w województwie mazowieckim: [zobacz >>>]

Kolejna próba zwrócenia uwagi władz miasta na niekontrolowaną zabudowę klinów napowietrzających:
[zobacz >>>]