Olsztyńskie godziny szczytu
Cel, miejsce i czas pomiaru
Całodniowe pomiary ruchu rowerowego w Olsztynie wykonaliśmy w ramach prac nad koncepcją sieci tras rowerowych dla tego miasta. [zobacz >>>] Ich celem było zbadanie rozkładu dobowego natężenia ruchu rowerowego na terenie miasta, a w szczególności wytypowanie godzin szczytowego natężenia ruchu. Pomiary zostały przeprowadzone na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Witosa:
– w środę 13 maja 2009 r., w godzinach od 5:00 do 23:00
oraz
– w niedzielę 12 lipca 2009 r., w godzinach od 5:00 do 23:00.
Punkt ten, ulokowany pomiędzy największymi osiedlami mieszkaniowymi (Nagórki, Jaroty) a centrum miasta i kampusem uniwersyteckim, został wybrany na podstawie pomiarów i obserwacji wstępnych jako cechujący się dużym natężeniem ruchu rowerowego i różnorodnością charakteru obserwowanych podróży rowerowych (zarówno rekreacyjne jaki i komunikacyjne — do pracy, do szkoły, na zakupy). Zakres godzinowy wybrano na podstawie doświadczeń z wcześniejszych pomiarów ruchu rowerowego w Warszawie.
W środę 13 maja przez większość dnia pogoda była słoneczna, choć dość chłodna i wietrzna. Ok. godz. 13:00 – 13:30 wystąpił przelotny opad deszczu. Temperatura uśredniona wynosiła od 4 do 14 stopni, a odczuwalna – od 0 do 11 stopni.
W niedzielę 12 lipca było ciepło, bez opadów i bez silnego wiatru, ale raczej pochmurnie (od godz. 11 zachmurzenie bliskie 100%). Temperatura w ciągu dnia wahała się od 10 do 20 stopni Celsjusza.
Wyniki pomiaru
Tabela przedstawia liczbę zaobserwowanych rowerzystów w podziale na poszczególne kierunki ruchu i przedziały półgodzinne. Kolumny podpisane nazwami ulic określają ruch na poszczególnych wlotach skrzyżowania, kolumna RAZEM – sumaryczną liczbę rowerzystów przejeżdżających przez skrzyżowanie. Uwaga: jest to suma ruchu na wlotach, ale podzielona przez dwa – każdy rowerzysta najpierw wjeżdża na skrzyżowanie, a potem z niego zjeżdża, w związku z czym liczony jest na dwóch wlotach.
Tabela 2009.05.13
| Od | do | Sikorskiego N | Synów Pułku | Sikorskiego S | Tuwima | RAZEM |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 5:00 | 5:30 | 3 | 7 | 10 | 0 | 10 |
| 5:30 | 6:00 | 4 | 4 | 6 | 0 | 7 |
| 6:00 | 6:30 | 12 | 17 | 16 | 9 | 27 |
| 6:30 | 7:00 | 17 | 11 | 16 | 4 | 24 |
| 7:00 | 7:30 | 20 | 14 | 25 | 7 | 33 |
| 7:30 | 8:00 | 27 | 19 | 32 | 16 | 47 |
| 8:00 | 8:30 | 18 | 16 | 16 | 10 | 30 |
| 8:30 | 9:00 | 18 | 10 | 7 | 11 | 23 |
| 9:00 | 9:30 | 12 | 7 | 12 | 7 | 19 |
| 9:30 | 10:00 | 11 | 7 | 8 | 6 | 16 |
| 10:00 | 10:30 | 10 | 7 | 8 | 1 | 13 |
| 10:30 | 11:00 | 4 | 9 | 7 | 2 | 11 |
| 11:00 | 11:30 | 20 | 9 | 17 | 8 | 27 |
| 11:30 | 12:00 | 13 | 10 | 12 | 5 | 20 |
| 12:00 | 12:30 | 18 | 11 | 16 | 5 | 25 |
| 12:30 | 13:00 | 14 | 3 | 12 | 5 | 17 |
| 13:00 | 13:30 | 12 | 8 | 15 | 5 | 20 |
| 13:30 | 14:00 | 10 | 5 | 11 | 6 | 16 |
| 14:00 | 14:30 | 21 | 7 | 27 | 9 | 32 |
| 14:30 | 15:00 | 13 | 10 | 18 | 13 | 27 |
| 15:00 | 15:30 | 29 | 17 | 25 | 15 | 43 |
| 15:30 | 16:00 | 27 | 21 | 28 | 10 | 43 |
| 16:00 | 16:30 | 27 | 13 | 29 | 7 | 38 |
| 16:30 | 17:00 | 27 | 18 | 27 | 10 | 41 |
| 17:00 | 17:30 | 34 | 6 | 32 | 12 | 42 |
| 17:30 | 18:00 | 29 | 7 | 32 | 14 | 41 |
| 18:00 | 18:30 | 27 | 11 | 30 | 16 | 42 |
| 18:30 | 19:00 | 14 | 10 | 16 | 8 | 24 |
| 19:00 | 19:30 | 15 | 14 | 17 | 14 | 30 |
| 19:30 | 20:00 | 20 | 8 | 20 | 16 | 32 |
| 20:00 | 20:30 | 17 | 10 | 18 | 9 | 27 |
| 20:30 | 21:00 | 13 | 6 | 11 | 6 | 18 |
| 21:00 | 21:30 | 13 | 7 | 14 | 6 | 20 |
| 21:30 | 22:00 | 4 | 1 | 5 | 2 | 6 |
| 22:00 | 22:30 | 11 | 14 | 8 | 7 | 20 |
| 22:30 | 23:00 | 3 | 1 | 3 | 1 | 4 |
| RAZEM | 587 | 355 | 606 | 282 | 915 |
Tabela 2009.07.12
| Od | do | Sikorskiego N | Synów Pułku | Sikorskiego S | Tuwima | RAZEM |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 5:00 | 5:30 | 1 | 1 | 2 | 0 | 2 |
| 5:30 | 6:00 | 1 | 0 | 1 | 0 | 1 |
| 6:00 | 6:30 | 4 | 0 | 4 | 0 | 4 |
| 6:30 | 7:00 | 1 | 0 | 1 | 0 | 1 |
| 7:00 | 7:30 | 1 | 1 | 2 | 0 | 2 |
| 7:30 | 8:00 | 6 | 8 | 5 | 3 | 11 |
| 8:00 | 8:30 | 11 | 3 | 10 | 2 | 13 |
| 8:30 | 9:00 | 8 | 1 | 8 | 5 | 11 |
| 9:00 | 9:30 | 9 | 7 | 8 | 6 | 15 |
| 9:30 | 10:00 | 21 | 6 | 20 | 7 | 27 |
| 10:00 | 10:30 | 18 | 10 | 18 | 8 | 27 |
| 10:30 | 11:00 | 21 | 10 | 15 | 12 | 29 |
| 11:00 | 11:30 | 23 | 19 | 18 | 18 | 39 |
| 11:30 | 12:00 | 27 | 15 | 29 | 13 | 42 |
| 12:00 | 12:30 | 23 | 15 | 27 | 19 | 42 |
| 12:30 | 13:00 | 29 | 13 | 37 | 29 | 54 |
| 13:00 | 13:30 | 33 | 26 | 36 | 15 | 55 |
| 13:30 | 14:00 | 35 | 18 | 35 | 22 | 55 |
| 14:00 | 14:30 | 34 | 23 | 34 | 17 | 54 |
| 14:30 | 15:00 | 26 | 19 | 36 | 19 | 50 |
| 15:00 | 15:30 | 27 | 13 | 24 | 10 | 37 |
| 15:30 | 16:00 | 26 | 10 | 32 | 18 | 43 |
| 16:00 | 16:30 | 33 | 24 | 39 | 20 | 58 |
| 16:30 | 17:00 | 35 | 11 | 35 | 15 | 48 |
| 17:00 | 17:30 | 28 | 19 | 34 | 27 | 54 |
| 17:30 | 18:00 | 33 | 21 | 44 | 10 | 54 |
| 18:00 | 18:30 | 30 | 24 | 29 | 15 | 49 |
| 18:30 | 19:00 | 19 | 9 | 20 | 6 | 27 |
| 19:00 | 19:30 | 29 | 9 | 29 | 7 | 37 |
| 19:30 | 20:00 | 25 | 3 | 34 | 8 | 35 |
| 20:00 | 20:30 | 15 | 8 | 9 | 4 | 18 |
| 20:30 | 21:00 | 15 | 13 | 20 | 12 | 30 |
| 21:00 | 21:30 | 9 | 8 | 13 | 12 | 21 |
| 21:30 | 22:00 | 4 | 5 | 6 | 5 | 10 |
| 22:00 | 22:30 | 5 | 6 | 6 | 3 | 10 |
| 22:30 | 23:00 | 3 | 3 | 2 | 0 | 4 |
| RAZEM | 668 | 381 | 722 | 367 | 1069 |
Wykresy
Na wykresach przedstawiono rozkład natężenia ruchu na poszczególnych kierunkach (dane zmierzone oraz aproksymację trendów), porównanie aproksymowanego natężenia na poszczególnych kierunkach (odrębnie dla dnia powszedniego i niedzieli) oraz porównanie dnia powszedniego i niedzieli. Wszystkie wartości w rowerzystach na godzinę.
Dzień powszedni
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – razem, dzień powszedni.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – wlot Sikorskiego N, dzień powszedni.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – wlot Synów Pułku, dzień powszedni.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – wlot Sikorskiego S, dzień powszedni.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – wlot Tuwima, dzień powszedni.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – porównanie wlotów, dzień powszedni.
Niedziela
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – razem, niedziela.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – wlot Sikorskiego N, niedziela.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – wlot Synów Pułku, niedziela.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – wlot Sikorskiego S, niedziela.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – wlot Tuwima, niedziela.
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – porównanie wlotów, niedziela.
Porównanie
Natężenie ruchu rowerowego na skrzyżowaniu Sikorskiego / Synów Pułku / Tuwima – porównanie dnia powszedniego i niedzieli.
Podsumowanie
Charakterystyka dobowa
W dni powszednie w rozkładzie dobowym ruchu rowerowego w Olsztynie można wyróżnić krótki szczyt poranny (ok. 7:30 – 8:00) oraz znacznie dłuższy szczyt popołudniowy (od 15:00 do 18:30), w którym kumuluje się ruch komunikacyjny (dojazdy do pracy, na uczelnię, na zakupy) oraz rekreacyjny (krótkie przejażdżki po pracy). W porównaniu do pomiarów w Warszawie ruch rowerowy pojawia się na ulicach wcześniej (już o 5 rano), ale też wcześniej z nich znika. Znacznie wyraźniejszy jest szczyt poranny, ale za to szczyt popołudniowy utrzymuje się krócej i nie przechodzi w wieczorny. Prawdopodobnie wiąże się to z większym niż w Warszawie udziałem ruchu stricte komunikacyjnego w stosunku do rekreacyjnego.
W niedziele ruch rowerowy zaczyna się pojawiać ok. godz. 7:30 (początkowo prawdopodobnie raczej osoby pracujące w weekend niż ruch rekreacyjny) i systematycznie rośnie z każdą godziną, by osiągnąć maksimum ok. 12:30. Następnie utrzymuje się na stabilnym wysokim poziomie do ok. godz. 18:30, po której to zaczyna się stopniowy spadek.
Sumaryczne dobowe natężenie ruchu rowerowego w wakacyjną niedzielę jest wyższe o ok. 15% niż w dzień powszedni.
Założenia do dalszych pomiarów
Uzyskana charakterystyka dobowa ruchu pozwala na przeliczenie wyników pomiarów dokonanych w pozostałych punktach na maksymalne godzinowe natężenie ruchu rowerowego – odrębnie w dzień powszedni (MGRP) i w niedzielę (MGRN).
Rekomendowane godziny pomiarów w dzień powszedni to 15-18, a w niedziele – 12-18. Za punkt odniesienia – godzinę maksymalnego natężenia ruchu rowerowego przyjmujemy odpowiednio 16:30-17:30 i 13-14.
Szczytowe natężenie godzinowe w dzień powszedni stanowi ok. 9% ruchu dobowego, a w niedzielę – ok. 10% ruchu dobowego. Na tej podstawie możemy też oszacować średnie dobowe natężenie ruchu w sezonie (SDR):
SDR = (56 MGRP + 20 MGRN) / 7
Podziękowania
Pomiar został przeprowadzony dzięki wsparciu zespołu ZM przez następujące osoby: Witold Werner, Kamil Sujeta,
Agata Ziomkowska, Agnieszka Wial, Jędrek Kołakowski, Paweł Chojnacki, Michał Żmijewski, Krzysztof Kołakowski, Urszula Nowicka, Kamila Radzimińska. Dziękujemy!