Stanowisko w sprawie realizacji OSDR
Stanowisko Stowarzyszenia „Zielone Mazowsze”
w sprawie realizacji Ogólnomiejskiego Systemu Dróg dla Rowerów
na terenie gminy Warszawa-Centrum,
przedstawionie podczas specjalnego
posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska Rady Gminy Warszawa-Centrum
10 lutego 1999 r.
Uwagi ogólne
Z roku na rok dynamicznie rośnie udział komunikacji rowerowej w podróżach
miejskich. Coraz wyraźniejsza staje się też przepaść pomiędzy oczekiwaniami
i potrzebami warszawskich cyklistów a istniejącą infrastrukturą rowerową.
Konieczne jest zdecydowane przyśpieszenie realizacji programu OSDR, obecne
tempo (kilka kilometrów rocznie) nie pozwala żywić nadziei na możliwość
bezpiecznego poruszania się rowerem po Warszawie za życia tego
pokolenia.
Największe przeszkody dla rowerzystów stanowią Wisła, magistrale kolejowe
i trasy szybkiego ruchu. Warszawskie mosty, wiadukty i tunele zorientowane
są na intensywny ruch samochodowy i nie uwzględniają potrzeb transportu
niezmotoryzowanego. Wyraźnie brakuje lokalnych kładek i przejść
pieszo-rowerowych. Za najbardziej nieprzyjazne dla rowerzystów miejsca można
uznać most gen. Berlinga (Łazienkowski) i tunel pod Dworcem Zachodnim.
By ścieżka rowerowa spełniała swe zadanie, musi być konkurencyjna wobec
jezdni – pod względem bezpieczeństwa, ale również wygody i tempa jazdy.
Niestety, nie wszystkie istniejące ścieżki spełniają te warunki. Generalnie
można powiedzieć, że powstałe w ostatnich latach ścieżki nie nadają się do
jazdy szybkiej, a tym samym nie mogą pełnić funkcji komunikacyjnej. Do
najpoważniejszych i najpowszechniejszych wad należy zaliczyć:
– Brak połączenia z inną infrastrukturą transportową, a tym samym brak
możliwości dojazdu do ścieżki i włączenia się z powrotem do ruchu ulicznego.
Ścieżki kończą się schodami, na stacji benzynowej, w polu (dosłownie) lub
przechodzą bez żadnego ostrzeżenia w chodnik.
– Skomplikowany przebieg, zmuszający rowerzystów do nadkładania drogi
i/lub wielokrotnego pokonywania w poprzek ruchliwej ulicy.
– „Przerwy” – ścieżka dochodzi do ruchliwego skrzyżowania i znika,
pojawiając się z powrotem dopiero kilkadziesiąt metrów za skrzyżowaniem.
Tam, gdzie jest najbardziej potrzebna, na samym skrzyżowaniu, ścieżki
brak.
– Niedostateczne oznakowanie. Kierowcy samochodów często nie zdają sobie
sprawy, że np. skręcając w prawo przetną ścieżkę, albo że fragment chodnika
na którym parkują jest ścieżką rowerową.
Szlak Wisły
Najstarsza i najdłuższa warszawska ścieżka. Niestety, na długim odcinku
jest oddzielona od miasta przez ruchliwą i niebezpieczną Wisłostradę.
Mogłaby być znacznie lepiej wykorzystana, gdyby powstał system tzw.
sięgaczy, umożliwiający bezpieczny dojazd do ścieżki. Propozycje
lokalizacji:
1. Na wysokości ul. Lipowej – połączenie z budynkami UW (WPiA, ILS, w
przyszłości również biblioteka) oraz ścieżką wzdłuż ul. Browarnej (ok.
400 m). Przejazd przez Wisłostradę można poprowadzić razem z istniejącym
przejściem dla pieszych, wskazane byłoby (również dla bezpieczeństwa coraz
intensywniejszego ruchu pieszego) zainstalowanie sygnalizacji świetlnej „na
żądanie”.
2. Na wysokości mostu Śląsko-Dąbrowskiego – połączenie z Mariensztatem i
Trasą W-Z, np. wzdłuż ul. Nowy Zjazd (ok. 400 m).
3. Po niewielkiej przebudowie można również wykorzystać istniejące
przejścia podziemne na wysokości ul. Grodzkiej i ul. Boleść, łączące ścieżkę
z rejonem Starego i Nowego Miasta.
4. Połączenie z istniejącą ścieżka na dolnym pomoście mostu Gdańskiego (ok.
200 m).
5. Most Syreny – dozwolona prędkość (40 km/h) nie uzasadnia zakazu ruchu
rowerów. Zniesienie zakazu umożliwiłoby wygodne i bezpieczniejsze niż innymi
mostami połączenie z Pragą.
Powiśle – Mariensztat
Mimo iż ścieżka ta obsługuje ważny ciąg komunikacyjny, jest słabo
wykorzystana. Do korzystania z niej skutecznie zniechęcają dwa problemy:
6. Skrzyżowanie Kruczkowskiego/Tamka/Topiel, gdzie ścieżki na skrzyżowaniu
po prostu nie ma. Aby kontynuować jazdę należy zsiąść z roweru i
przeprowadzić go przez trzy przejścia dla pieszych, trzykrotnie oczekując na
zmianę świateł. Bezwzględnie konieczny jest bezpośredni przejazd przez ul.
Tamka, po zachodniej stronie skrzyżowania.
7. Fragment wzdłuż ul. Oboźnej, gdzie ścieżka poprowadzona jest razem z
wąskim chodnikiem. Piesi i rowerzyści muszą przeciskać się wąskim, często
półmetrowym przejściem pomiędzy nieprawidłowo zaparkowanymi samochodami a
drzwiami sklepików. Dodatkowe zagrożenie stwarza spore nastromienie odcinka.
Proponujemy alternatywny przebieg wzdłuż ul. Topiel lub uniemożliwienie
parkowania na krytycznym fragmencie ul. Oboźnej.
Połączenie z Ursynowem
(odgałęzienie Szlaku Wisły od ul. Sobieskiego wzdłuż ul. Sikorskiego i
Doliny Służewieckiej)
8. Brak przejazdów przez skrzyżowanie Sikorskiego/Wilanowska/Dolina
Służewiecka; brak połączenia istniejących ścieżek i ciągów pieszo-rowerowych
wzdłuż Sikorskiego, Doliny Służewieckiej, Al. Wilanowskiej i Anyżkowej;
przydałyby się objazdy przystanków autobusowych (wyodrębniona ścieżka z tyłu
przystanku, ewentualnie przynajmniej poszerzenie chodnika – w sumie ok.
200m).
9. Brak przejazdów i objazdów przystanków na skrzyżowaniu Dolina
Służewiecka/Nowoursynowska.
10. Warto również porozmawiać z gminą
Warszawa-Ursynów na temat połączenia ciągu z istniejącą ścieżką wzdłuż Al.
KEN.
Most Gdański
11. Konieczne jest wybudowanie i prawidłowe oznakowanie
połączeń istniejącej ścieżki na dolnym pomoście z resztą świata. Wielu
rowerzystów po prostu nie wie o jej istnieniu, a pozostali mają problemy z
trafieniem na nią. Oprócz samych podjazdów, wskazane byłyby również
drogowskazy informacyjne od ul. Starzyńskiego, Słomińskiego, Wybrzeża
Helskiego, ul. Zakroczymskiej i ścieżki nadwiślańskiej.
Ulica Słowackiego
12. Na wielu planach widnieje ścieżka wzdłuż ul. Słowackiego od Pl. Wilsona
do Parku Kaskada. Podczas remontu torowiska wyremontowano również szeroki
chodnik i wymieniono część na charakterystyczną czerwoną kostkę, brak jednak
jakiegokolwiek oznakowania. Prosimy o wyjaśnienie co stoi na przeszkodzie,
by powstała tam pełnoprawna ścieżka rowerowa.
Al. Niepodległości
(od ul. Batorego do stacji benzynowej)
13. Ze względu na niewielką długość i ślepe zakończenie na stacji
benzynowej ten krótki odcinek jest prawie bezużyteczny, szczególnie dla
podróżujących w kierunku południowym. Lepsze wykorzystanie zapewniłoby mu
przyśpieszenie realizacji Studenckiego SDR.
Studencki System Dróg dla Rowerów
W ciągu 22 miesięcy od podjęcia uchwały o
realizacji tego pilotażowego programu z 17 km systemu zrealizowano 0.6 km i
opracowano projekt techniczny dla 3 km. Dotychczasowe tempo realizacji
należy uznać za niewystarczające. Niepokój budzi również wyłączenie z
pierwotnej koncepcji połączeń z budynkami Uniwersytetu Warszawskiego,
największej polskiej uczelni. Postulujemy:
14. Zdecydowane
przyśpieszenie realizacji programu.
15. Uzupełnienie projektu o
bezpośrednie połączenie najkrótszą drogą rejonu ul. Banacha z rondem Jazdy
Polskiej przez wykorzystanie istniejących alejek na Polach Mokotowskich i
istniejącej kładki nad Al. Niepodległości przy Bibliotece Narodowej.
16. Powrót do pierwotnej koncepcji uwzględniającej obiekty Uniwersytetu
Warszawskiego (rejon Krakowskiego Przedmieścia i połączenie z resztą
systemu).
Realizacja gotowych projektów technicznych
Według informacji udostępnionych nam przez Zarząd Dróg
Miejskich, opracowana została dokumentacja techniczna na ścieżki rowerowe w
następujących ulicach:
17. Al. Ujazdowskie (odc. plac na Rozdrożu – plac 3 Krzyży, ok. 1.2 km)
18. ciąg ulic Bitwy Warszawskiej 1920 – Banacha (ok. 2 km)
19. ciąg ulic Towarowa – Okopowa – Słomińskiego (ok. 5 km)
20. Al. Jerozolimskie (odc. plac Zawiszy –
Bitwy Warszawskiej 1920, ok. 2 km)
Budowa powyższych ścieżek
uzależniona jest od uzyskania na ten cel środków finansowych. W przypadku
braku środków na realizację w tym roku wszystkich projektów proponujemy
realizować je w kolejności jak wyżej.
Propozycje projektów technicznych do opracowania w tym roku
21. Kontynuacja
prac nad ścieżką w al. Żwirki i Wigury, wraz z przedłużeniem wzdłuż ul.
Raszyńskiej do pl. Zawiszy i połączeniem z (19) i (20).
22. Połączenie
(19) ze ścieżką budowaną przez gminę Warszawa-Bielany (Wolumen – Park
Olszyna) wzdłuż ul. Jana Pawła II i Broniewskiego (odc. Rondo Babka – Al.
Armii Krajowej, ok. 2.2 km).
23. Przedłużenie (17) do ronda de Gaulle’a
wraz z bezpiecznym przejazdem przez rondo (ok. 0.4 km).
24. Połączenie
SSDR z Szlakiem Wisły przez przedłużenie planowanej ścieżki wzdłuż Al. Armii
Ludowej do pl. na Rozdrożu i Agrykoli (od ronda Jazdy Polskiej, ok. 0.7
km).
25. Analogiczny do Szlaku Wisły ciąg komunikacyjno-rekreacyjny na prawym
brzegu – od mostu Grota-Roweckiego drogą lokalną do mostu Gdańskiego, dalej
Wybrzeżem Helskim, Szczecińskim i Wałem Miedzeszyńskim na Saską Kępę i
Gocław. Możliwe połączenia: ze ścieżkami wzdłuż ul. Modlińskiej i na moście
Gdańskim, przez Park Praski z okolicami Dworca Wileńskiego, z planowaną
ścieżką na moście Świętokrzyskim i z Parkiem Skaryszewskim (razem ok.
8km).
26. Wspólnie z gminą Warszawa-Bielany: udostępnienie kładek na Al. Armii
Krajowej (na wysokości ulic Kolektorskiej i Włościańskiej) dla ruchu
rowerowego i włączenie ich w OSDR.
Udostępnienie centrum dla komunikacji rowerowej
27. Zalegalizowanie jazdy rowerami na Starym i Nowym Mieście oraz na ul. Bednarskiej i
Chmielnej.
28. Dopuszczenie dwukierunkowego ruchu rowerów na ulicach jednokierunkowych
z jednoczesnym wydzieleniem kontrapasu i/lub uspokojeniem ruchu przez
ograniczenie prędkości do 30 km/h. Wytypowane ulice: Oboźna, Bednarska,
Hoża, Wilcza, Mokotowska, Emilii Plater, Zakroczymska, Freta (lub
rozwiązanie systemowe).
Podsumowanie
Zalety roweru jako środka transportu w mieście są powszechnie znane: nie
truje, nie hałasuje, zajmuje mało miejsca, w porównaniu do samochodu nie
powoduje groźnych wypadków, jest bardziej dostępny. Wspieranie komunikacji
rowerowej jest korzystne dla miasta i społeczności lokalnej, dlatego mamy
nadzieję, że Gmina Centrum zintensyfikuje działania zmierzające do tego, by
na jej terenie można było poruszać się na rowerze bezpiecznie, szybko i
wygodnie. Konieczne jest zwiększenie nakładów finansowych, a efektywność ich
wykorzystania można poprawić przez powołanie społecznego zespołu
konsultacyjnego z prawem bezpośredniego udziału w procedurach wydatkowania
funduszy publicznych (w załączniku przedstawiamy szczegóły funkcjonowania
takiego zespołu w Gdańsku).