Łup w słup, czyli gdzie oświecony drogowiec latarni stawiać nie powinien

Skrajnia chodnika i ścieżki rowerowej a sygnalizator, słup oświetleniowy lub inne urządzenie zabezpieczenia ruchu

Przepisy 

Lokalizacja sygnalizatorów

Zaczynamy od dokumentu, który dotyczy wprost sygnalizatorów świetlnych:

Rozporządzenie Szczegółowe warunki techniczne dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunki ich umieszczania na drogach (Załącznik do Dziennika Ustaw nr 220 z 23 grudnia 2003 r).
 
Załącznik nr 3 (str. 370)
 
7.2.2

[…]
 
Zarówno sygnalizatory, jaki i konstrukcje wsporcze nie powinny ograniczać skrajni drogi, skrajni wydzielonego torowiska tramwajowego, skrajni pionowej chodnika, a także szerokości chodnika i przejścia

Skrajnia

Przechodzimy do pojęcia skrajni

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430)

Rozdział 12 – Skrajnia drogi

§ 54.

1. Nad drogą powinna być zachowana wolna przestrzeń, zwana dalej „skrajnią drogi”, o wymiarach określonych w załączniku nr 1.
 
[…]

4. Wysokość skrajni nad chodnikiem lub ścieżką rowerową powinna być nie mniejsza niż 2,50 m, a w wypadku ich przebudowy albo remontu może być zmniejszona do 2,20 m.  

Załącznik nr 1
SCHEMATY SKRAJNI DRÓG

[…]

5. Chodnik i ścieżka rowerowa

§ 119. 1. Zatokę autobusową, ze względu na bezpieczeństwo ruchu, należy usytuować:

[…]

8. Zatoka autobusowa powinna być wykonana, z zastrzeżeniem ust. 9, o parametrach nie mniejszych niż:

[…]

5) szerokość peronu – 1,5 m

Bezpieczeństwo

Tamże:

WARUNKI TECHNICZNE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWANIA

Rozdział 1

Wymagania ogólne

§ 165. Obiekty i urządzenia w pasie drogowym, przeznaczone dla uczestników ruchu, powinny zapewniać bezpieczeństwo ich użytkowania, w tym również przez osoby niepełnosprawne.

Oraz inne rozporządzenie:

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000r. W sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie.

Chodniki

§ 43. 1. Usytuowanie chodnika względem jezdni powinno zapewniać bezpieczeństwo ruchu.

[…]

6. Urządzenia na chodniku, w szczególności podpory znaków drogowych, słupy oświetleniowe należy tak usytuować, aby nie utrudniały użytkowania chodnika, w tym przez osoby niepełnosprawne.

Wszystkie trzy rozporządzenia są obowiązujące!

Co z tego wynika?

Ścieżki i przejścia

A.     na ścieżce dla rowerów i na przejściu nie może być żadnych słupów. Ich minimalna szerokość i skrajnia, określone odrębnie, muszą być zachowane (nie wolno przy tym zwężać ścieżki czy przejścia dla postawienia słupa).

Wysokość skrajni

B.     wysokość skrajni dla niezmotoryzowanych wynosi zawsze 2,50 m z wyjątkiem instalacji podczas remontu, kiedy dopuszcza się obniżenie do 2,20. Należy zwrócić uwagę, że wysokość skrajni jest taka sama dla ścieżek i przejść, a w innym miejscu jest zalecenie, żeby sygnalizatory wisiały na podobnej wysokości. Rozporządzenie z 2003 roku podaje możliwy zakres wysokości montażu dolnej części sygnalizatora od 2,0 do 2,70 m z tym, że jak wywiedziono powyżej, komora lub jej dolny element wsporczy może znajdować się poniżej 2,50 m tylko wtedy, gdy nie jest umieszczona nad przejściem lub ścieżką dla rowerów. Jest to sytuacja, gdy np. sygnalizator ustawiono w pasie zieleni. Jeśli znajduje się on na słupie ustawionym obok krawędzi ścieżki dla rowerów lub przejścia, musi być zachowana skrajnia. Jedynym sposobem na ewentualne obniżenie komory i jej wspornika jest oddalenie słupa od przejścia w poziomie. Ale wtedy pojawi się problem z dostępnością ewentualnego przycisku wzbudzania, zatem wyjście jest jedno – komory i wsporniki sytuować na wysokości co najmniej 2,50 m.

Latarnie na przystankach

C. w przejściu przeznaczonym dla pasażera zmierzającego do lub od pojazdu komunikacji zbiorowej lub innego pojazdu o wyznaczonym miejscu zatrzymania się przy krawędzi chodnika
(autobusu, tramwaju, pociągu itd.)

oraz

w obrębie każdego elementu infrastruktury drogowej służącemu niepełnosprawnym (niewidomym lub osobom o innej niepełnosprawności – trwałej lub czasowej), pieszym, i rowerzystom, takiego, jak: linia z wypustkami na krawędzi przystanku, rampa, obniżenie, podjazd i przejazd, brzeg peronu, odcinek chodnika wzdłuż przystanku itp.

NIE WOLNO NICZEGO USTAWIAĆ.

W szczególności nie może to być słup latarni ulicznej.

Biorąc pod uwagę:

– przepis na minimalną szerokość przejścia po chodniku (a takowe musi istnieć przede wszystkim od strony, po której jest dostęp do pojazdu komunikacji miejskiej, jeśli jest to chodnik przystanku);
– wymaganą odległość wiaty lub innego urządzenia chroniącego pasażerów;
– Prawo o Ruchu Drogowym;

słupy oświetleniowe na przystanku nie powinny stać bliżej, niż 1,5 m od krawędzi jezdni.

Wszelkie projekty i wykonawstwo polegające na ustawieniu ich bliżej są błędne i sprzeczne z prawem. Należy też zauważyć, że Rozporządzenie z 1999 roku wymaga, aby słupy rozmieszczać zgodnie z powyższymi zasadami i następnie dobierać rodzaj i natężenie punktów świetlnych, a nie pierwsze podporządkowywać drugiemu, jak to się usiłuje czynić w praktyce.

Na marginesie można zauważyć, że nikomu nie przyszłoby do głowy postawić słupów w poprzek wjazdu na posesję, nawet zupełnie opuszczoną i nieużywaną w momencie budowy drogi, a jednak zupełnie swobodnie ustawia się je w poprzek przejść służących tysiącom pasażerów, niemal na każdym przystanku komunikacji publicznej.

Latarnię wypadającą około środka długości przystanku, bez uzasadnienia, zbliża się do jezdni nawet wtedy, gdy jednakowo oddalone od osi jezdni latarnie sąsiednie stoją w prawidłowej odległości. Powyższego niczym nie da się wytłumaczyć.

Przykłady

Przykład pozytywny: Warszawa, ul. Wał Miedzeszyński.

Dwie latarnie ustawione na przystanku w odległości 3 m od krawędzi zatoki. Żadnych uwag wobec szerokości przejścia i lokalizacji słupów. Mimo istnienia zatoki i odsunięcia latarni maksymalnie od jezdni, wysięgniki lamp są tylko nieco dłuższe od zastosowanych wzdłuż ulicy. Mimo to jezdnia jest doskonale, równomiernie oświetlona. Rzec by można, sytuacja wzorcowa.

Przykład negatywny: Warszawa, ul. Bora – Komorowskiego, około 1 km od poprzedniego przykładu. Inwestycja nieco późniejsza od Wału Miedzeszyńskiego.

Dwie latarnie w obrębie tego samego przystanku z zatoką. Mimo, że obie oświetlają tę samą jezdnię, ustawione są inaczej. Latarnia na pierwszym planie ma dłuższy wysięgnik i usytuowana jest w odpowiedniej odległości od krawędzi zatoki, natomiast ta na drugim planie stoi prawie na krawężniku, utrudniając ruch pieszych pośrodku przystanku i uniemożliwiając wsiadanie i wysiadanie z wózkiem czy wysunięcie rampy.

Wszystko wskazuje na to, że zastosowano na niej krótszy wysięgnik tylko po to, by znaleźć powód do ustawienia jej przy krawędzi zatoki. Z punktu widzenia prawa, sztuki inżynierskiej, logiki i bezpieczeństwa użytkowania przystanku, nie ma żadnego uzasadnienia dla takiego postępowania