Pomiar ruchu rowerowego na terenie dzielnicy Ursus

Informacje ogólne

Pomiar ruchu rowerowego został przeprowadzony na 24 skrzyżowaniach na terenie dzielnicy Ursus, w dniach 2, 21 i 23 czerwca. W każdym z punktów pomiarowych przejeżdżający rowerzyści zliczani byli przez co najmniej godzinę, zawsze w czasie szczytu popołudniowego (pomiędzy 16:00 a 19:00). Dla punktów, dla których pomiar trwał dłużej niż godzinę lub był powtarzany, wynik przeskalowano do natężenia na godzinę i/lub uśredniono.

Na podstawie wyników całodniowych pomiarów dla ul. Cierlickiej oraz pomiarów ruchu rowerowego przeprowadzonych w 2002 r. można stwierdzić, że podane wartości stanowią 5-10% dobowych natężeń ruchu. Dla potrzeb prezentacji wyników przyjęto współczynnik 8%, stosowany obecnie przy obliczaniu natężeń ruchu samochodowego, jednak jest to tylko zgrubne oszacowanie – dla ciągów o bardzo wyspecjalizowanej funkcji lub o niskim natężeniu ruchu rzeczywiste natężenie dobowe może być wyższe lub niższe nawet o kilkadziesiąt procent.

Uwaga: wyniki pomiaru obrazują istniejące natężenia i kierunki ruchu rowerowego. Wartości te mogą się istotnie różnić od natężeń i kierunków potencjalnych. Różnica może być szczególnie duża dla ulic, w których obecnie występują najbardziej niekorzystne warunki dla ruchu rowerowego – Al. Jerozolimskich, Warszawska, Traktorzystów, Ryżowa, Dzieci Warszawy. Dlatego wyciągając wnioski należy pamiętać o istniejących w danym miejscu uwarunkowaniach.

Dogodny punkt obserwacyjny u zbiegu ulicy Jagiełły i Wojciechowskiego.

Tych panów też policzyliśmy…

…a tej pani nie, bo jeździła w kółko wokół klombu.

Natężenie ruchu rowerowego

We wszystkich tabelach natężenia ruchu rowerowego:

– Rh oznacza zmierzone natężenie rowerów na godzinę szczytu popołudniowego.

– Rd oznacza natężenie rowerów na dobę szacowane wg przyjmowanego przeliczenia Rh = 0,08 Rd.

Na poszczególnych skrzyżowaniach

Skrzyżowanie	Rh [rowerów / godz.]	Rd [rowerów / dobę]	Uwagi
Cierlicka / Kościuszki	96	1200
Cierlicka / Wiosny Ludów / Regulska	95	1190	[1]
Wojciechowskiego / Orląt Lwowskich (k. kościoła)	92	1150
Kompanii Kordian / Al. Bzów	83	1040
Keniga / Zagłoby	82	1025
Cierlicka / Traktorzystów	81	1010	[2]
Sosnkowskiego / Kompanii Kordian / Pużaka	78	975
Wojciechowskiego / Jagiełły / Orląt Lwowskich	77	960
Sławka / Bohaterów Warszawy	61	760
Sosnkowskiego / Brzechwy	60	750	[3]
Warszawska / Orłów Piastowskich / Keniga	52	650
Regulska / Kompanii Kordian / Piastowska	47	590
Bodycha / Sosnkowskiego / Al. Jerozolimskie	45	560
Żurawicka / Spisaka / Brzechwy	41	510
Cierlicka / Brzechwy / Rynkowa	41	510	[2]
Warszawska / Orląt Lwowskich	37	460	[2]
Gierdziejewskiego / Czerwona Droga / Posag 7 Panien	33	410
Orląt Lwowskich / ścieżka rowerowa	32	400
Orląt Lwowskich / Keniga	27	340	[2]
Dzieci Warszawy / Sławka / Poczty Gdańskiej	27	340	[2]
Al. Jerozolimskie / Dzieci Warszawy / Badylarska	23	290
Traktorzystów / kładka nad torami (pl. Czerwca 1976 r.)	22	275	[2][4]
Wiosny Ludów / Bandurskiego / Zielonogórska / kładka nad torami	19	240
Dzieci Warszawy / Ryżowa	15	190	[2]

[1] Uśrednione wyniki z 2 (1 godz.) i 20 (3 godz.) czerwca.

[2] Wyniki z 2 czerwca, prawdopodobnie zaniżone o ok. 30% (oszacowanie wynikające z porównania potoków na pokrywających się odcinkach) w porównaniu z pozostałymi, ze względu na mniej sprzyjającą pogodę.

[3] Tylko osoby przejeżdżające przez skrzyżowanie, bez osób wykonujących „pętle” wokół Parku Czechowickiego.

[4] Tylko osoby przejeżdżające przez teren placu lub bezpośrednio ul. Traktorzystów, bez osób korzystających ze skrótu na tyłach centrum handlowego i Urzędu Dzielnicy.

Na najbardziej uczęszczanych ulicach

Ulica	Odcinek	Rh [r/h]	Rd [r/d]
Cierlicka	Wiosny Ludów – Traktorzystów (tunel pod torami)	90	1100
Cierlicka	Kościuszki – Wiosny Ludów	80	1000
Wojciechowskiego	kościół – Bełzy	77	960
Traktorzystów	Jagiełły – Cierlicka	67	840
Wojciechowskiego	Traktorzystów – Siłaczki	60	750
Wojciechowskiego	na zachód od kościoła	60	750
Kompanii Kordian	Al. Bzów – Drzymały	58	725
Keniga	Zagłoby – Wojciechowskiego	56	700
Zagłoby	od Keniga na zachód	52	650
Cierlicka	Kościuszki – Rynkowa	46	580
Sosnkowskiego	Kompanii Kordian – 1 maja	45	560
Brzechwy	Sosnkowskiego – Park Czechowicki	44	550
Al. Bzów	Kompanii Kordian – stadion	41	510
Sosnkowskiego	Kompanii Kordian – Kolorowa	41	510
Brzechwy	Sosnkowskiego – Cierlicka	41	510

Na istniejących ścieżkach rowerowych

Ulica	Odcinek	Rh [r/h]	Rd [r/d]
Zagłoby	od Keniga na zachód	52	650
Sławka	Bohaterów Warszawy – Adamieckiego	36	450
Sławka	Bohaterów Warszawy – Wapowskiego	25	300
Keniga	od Zagłoby na południe	25	300
Orląt Lwowskich	Jagiełły – Keniga	14 – 20	175-250
Keniga	od Orląt Lwowskich na północ	13	160
Czerwona Droga	Gierdziejewskiego – Wolności	12	150

Na niektórych trasach wylotowych

Ulica	Kierunek	Rh [r/h]	Rd [r/d]
Warszawska	Piastów	34	420
Piastowska	Piastów	26	320
Bodycha	Opacz	26	320
Traktorzystów	centrum, Włochy	20	250
Al. Jerozolimskie	centrum	17	200
Tynkarska	centrum, Włochy	9	110
Ryżowa	centrum, Włochy	7	90

Ruch rowerowy a samochodowy

Dane dotyczą godzin szczytu popołudniowego, zestawienie wykonano na podstawie wyników pomiaru oraz kartogramów potoków ruchu udostępnionych przez Zarząd Dróg Miejskich. Ze względu na trudności z uzyskaniem danych o potokach ruchu w pojazdach rzeczywistych, przyjęto zgodnie z otrzymanym wyjaśnieniami, że w danych ZDM:

– 1 poj. um. = ok. 0,8 poj. rzecz.

– ruch rowerowy nie był uwzględniany

Na tej podstawie oszacowano udział ruchu rowerów w ogóle pojazdów.

Skrzyżowanie ulic Cierlickiej i Kościuszki

Ulica	Odcinek	Ruch rowerowy [rowerów / godz.]	Potok ruchu wg ZDM [poj. um. / godz.]	Orientacyjny udział rowerów w ogóle pojazdów
Cierlicka	Kościuszki – Wiosny Ludów	80	1610	6%
Cierlicka	Wiosny Ludów – Traktorzystów	90	1610	7%
Kościuszki	Cierlicka – Bohaterów Warszawy	39	756	6%
Cierlicka	Kościuszki – Rynkowa	46	30	60-70%
Kościuszki	Cierlicka – Sosnkowskiego	27	1032	3%

Skrzyżowanie ulic Ryżowej i Dzieci Warszawy

Ulica	Odcinek	Ruch rowerowy [rowerów / godz.]	Potok ruchu wg ZDM [poj. um. / godz.]	Orientacyjny udział rowerów w ogóle pojazdów
Ryżowa	Dzieci Warszawy – Apartamentowa	7	1192	0,7%
Dzieci Warszawy	Ryżowa – Al. Jerozolimskie	11	288	5%
Ryżowa	Dzieci Warszawy – Al. Jerozolimskie	7	656	1,5%
Dzieci Warszawy	Ryżowa – Skoroszewska	11	1352	1%

Rysunki

Natężenie ruchu rowerowego na wybranych skrzyżowaniach w dzielnicy Ursus. Grubość kreski jest wprost proporcjonalna do natężenia ruchu na danym wlocie.

Powiększenie: natężenie ruchu rowerowego na wybranych skrzyżowaniach w okolicach dworca PKP Ursus oraz na osiedlu Niedźwiadek.

Wyniki pomiaru uzupełnione o oszacowanie potoków pomiędzy najważniejszymi punktami.

Wstępne wnioski

Na analizowanej sieci drogowej występuje ruch rowerowy rzędu 60 – 1100 rowerów / dobę. Wskazuje to na duże dysproporcje a również potencjalne możliwości rozwoju ruchu rowerowego, zwłaszcza w relacji do ruchu samochodowego. Na stosunkowo mały ruch rowerowy występujący na niektórych ulicach mają wpływ bardzo niedogodne warunki dla rowerzystów:

– wielki ruch samochodowy, w tym znaczny udział samochodów ciężarowych na ulicach przenoszących ruch międzydzielnicowy (al. Jerozolimskie, częściowo również ul. Warszawska, Ryżowa i Traktorzystów);

– zbyt duża prędkość samochodów w tych ulicach;

– nieciągła sieć ulic lokalnych o niewielkich natężeniach i prędkości ruchu samochodowego, które mogłyby obsługiwać ponadlokalny ruch rowerowy jako alternatywa dla ulic głównych;

– przeszkody terenowe (linia kolejowa, drogi główne);

– wadliwe z punktu widzenia ruchu rowerowego skrzyżowania;

– zły stan nawierzchni ulic (dziury, koleiny) oraz słabe oświetlenie.

Obraz ruchu rowerowego pokazuje brak dogodnych powiązań obu części Ursusa rozciętych koleją, a także wzdłuż linii kolejowej.

Z powodu nieprzeprowadzenia do tej pory kompleksowych badań ruchu nieznany jest udział ruchu rowerowego w całości podróży w dzielnicy. Można tylko na podstawie obrazu tego ruchu w sieci z grubsza oszacować udział podróży odbywanych rowerem na około 2-4% w okresie doby. Oznacza to, że Ursus jest na początku popularyzowania tego środka transportu. Celem powinno być osiągnięcie co najmniej 10% podróży. Niezbędnym do tego jest poprawa istniejącej infrastruktury komunikacyjnej.

Przeprowadzone wizje lokalne oraz wywiady i ankiety wśród użytkowników rowerów wskazują na konieczność oraz szereg możliwości poprawy obecnych często złych i uciążliwych warunków poruszania się rowerem. Możliwości te zostaną omówione w dalszym ciągu opracowania.

Obecnie na terenie Ursusa dominuje lokalny ruch rowerowy – rekreacyjny lub związany z zakupami. Obserwowane natężenia ruchu rowerowego są wyraźnie niższe niż w innych dzielnicach Warszawy, takich jak Mokotów, Wola, Bielany czy Ursynów. Wynika to z braku dłuższych tras rowerowych oraz bardzo niesprzyjających warunków dla ruchu rowerowego na arteriach łączących dzielnicę z centrum Warszawy i sąsiednimi dzielnicami (Al. Jerozolimskie, Ryżowa, Dźwigowa).

Ruch rowerowy w Ursusie jest silnie uzależniony od warunków meteorologicznych. Zjawisko to nie występuje w takim stopniu w krajach o ugruntowanej tradycji codziennego użytkowania roweru (Dania, Holandia, Szwecja, Niemcy). Wskazana zatem jest promocja codziennego użytkowania roweru niezależnie od warunków meteorologicznych.

Najbardziej popularne wśród rowerzystów są ulice Cierlicka (jedyny przejazd pod torami kolejowymi) oraz Wojciechowskiego (wyjazd z osiedla Niedźwiadek). Wysokie natężenia ruchu rowerowego zaobserwowano również na ulicach Kompanii Kordian, Sosnkowskiego, Brzechwy, Al. Bzów.

Niestety, dotychczas zrealizowane na terenie dzielnicy trasy rowerowe nie leżą w korytarzach najbardziej uczęszczanych przez rowerzystów. Wyjątek stanowi ścieżka wzdłuż ul. Zagłoby, prowadząca do jedynego na osiedlu Niedźwiadek terenu rekreacyjnego.

W szczególności okazało się, że nowa ścieżka rowerowa wzdłuż ul. Orląt Lwowskich nie jest atrakcyjną alternatywą dla równoległej i nie wyposażonej w drogę dla rowerów ulicy Wojciechowskiego – natężenie ruchu rowerowego na Orląt Lwowskich jest 3-4 razy niższe niż na Wojciechowskiego. Być może wynika to z lokalizacji źródeł i celów podróży, być może z wad projektowych ścieżki lub braku odpowiedniej promocji.

Szczególną uwagę w dalszych pracach należy poświęcić ulicy Cierlickiej lub stworzeniu alternatywnej możliwości przedostania się przez tory kolejowe – obecnie 92% rowerzystów (98% kobiet) pokonuje przejazd pod torami kolejowymi po uczęszczanym również przez pieszych i bardzo zniszczonym chodniku.

Podziękowania

W pomiarze udział wzięli: Michał Batorowicz, Aleksander Buczyński, Marcin Czajkowski, Paweł Froehlich, Edyta Foltyńska, Adriana Gładka, Kasia Fuzowska, Kasia Kempińska, Marcin Myszkowski, Marta Sosnowska, Maniek Szelgowski, Robert Wernicki, Bartek Zaborowski, Dorota Zacharska. Oby ich formularze zawsze były pełne!