Warszawski Okrągły Stół Odpadowy – pierwsze rekomendacje

Warszawski Okrągły Stół Odpadowy

Dnia 28 czerwca br. został powołany Warszawski Okrągły Stół Odpadowy (WOSO), którego uczestnikiem jest Zielone Mazowsze. W skład WOSO wchodzą:

– władze miasta tj. BOŚ, Ośrodek Konsultacji i Dialogu Społecznego;

– Pozarządowe Organizacje Ekologiczne;

– organizacje obywatelskie;

– uczelnie wyższe, specjaliści, eksperci.

Głównym założeniem WOSO jest wspieranie władz miasta w podejmowaniu decyzji w kwestiach dotyczących gospodarki odpadami.

Poniżej prezentujemy rekomendacje wynikające z dyskusji plenarnej w dniu 28.08.2007 r., jak również sprawozdanie ze spotkania podstolika Systemy gospodarki odpadami w dniu 21.09.2007 r.

Rekomendacje z dyskusji plenarnej 28.08.2007

Wprowadzenie

Spotkanie WOSO, którego sesja plenarna odbyła się 28.08.2007 r., było zwieńczeniem spotkań roboczych podstolików „edukacyjnego” i „systemowego”.
Wybrani przez uczestników speakerzy, Profesor nzw. dr hab. inż. Andrzej Kraszewski i dyrektor Bogumił Lechowicz (EKON), przedstawili rezultaty prac tych podstolików. Moderatorzy Andrzej Kraszewski i Beata Grudzińska moderowali dyskusję nad dalszymi rozwiązaniami dla polityki odpadowej m. st. Warszawa.

Rekomendacje

Rezultaty dotychczasowych prac podstolików przyjęto jednogłośnie. Wskazywano w dyskusji na konieczność pogłębienia i rozszerzenia dyskusji na temat energii odnawialnych i przedyskutowanie włączenia w system innych technologii utylizacji niż termiczna utylizacja. odpadów stałych oraz poszerzenia rekomendacji i rozwiązań dotyczących edukacji i informacji proekologicznej adresowanych do społeczności stołecznej.

1. W pracach nad systemem zagospodarowywania odpadów należy uwzględnić dwa równoległe działania – klasyczne metody utylizacji odpadów i rozwijać system alternatywnego zagospodarowywania odpadów: recykling w oparciu o zbiórkę selektywną, kompostowanie zielonych odpadów. Zdaniem strony społecznej miasto jest głównym producentem odpadów zielonych (tereny zielone) i powinno być zatem inspiratorem i inwestorem w czystą kompostownię odpadów zielonych. Możliwości finansowe miasta będą warunkowały możliwości rozwoju i wspierania tzw. shadow system (zwanego też czasami systemem równoległym lub alternatywnym), z reguły wprowadzanym na poziomie lokalnym tj. dzielnic i osiedli (np. kompostownie osiedlowe, indywidualne itp.)

2. Decyzje inwestycyjne, szczególnie bieżące a dotyczące rodzajów instalacji niezbędnych do rozwoju stołecznego systemu gospodarki odpadami winny zdaniem przedstawicieli miasta wynikać z rodzaju strumienia odpadów. Strona społeczna wskazała na konieczność planowania równolegle różnych instalacji pozwalających w najbliższej przyszłości spełniać wymogi unijne. W tym miejscu zwrócono także uwagę na istotne obowiązki wynikające z konieczności podniesienia poziomów odzyskiwanej energii.

3. Uczestnicy spotkania reprezentujący stronę społeczną przywołali temat „podatku śmieciowego” jako istotnego wątku debaty w kontekście polityki odpadowej. Uczestnicy zgodzili się co do tego, że należy ten ważny wątek przywołać i  przedyskutować na forum WOSO.

4. Ponieważ problemy edukacji mieszkańców przewijały się zarówno podczas prac stolika systemowego (np. w aspekcie zbiórki selektywnej), a aktualne działania w zakresie edukacji prowadzone są przez wiele podmiotów, koniecznym jest zebranie różnorodnych doświadczeń i włączenie ich do strategii edukacji ekologicznej dla mieszkańców. Miasto, zdaniem uczestników, winno przygotować strategiczne cele edukacji.

5. Należy uwzględnić działania o charakterze edukacyjnym i informacyjnym adresowane do radnych miasta stołecznego. (postulat organizacji społecznych).

6. Zgodnie z rekomendacjami uczestników podstolika systemowego należy, obok wyznaczonych grup docelowych, włączyć dziennikarzy i media tak jako grupę docelowa jak i jako partnerów działań informacyjnych i edukacyjnych.

7. Organizacje ekologiczne postulowały, by kampanią informacyjną i promocyjno-konsultacyjną objąć warszawskich radnych.

8. Kolejne spotkanie podstolika „edukacyjnego” powinno się skupić na analizie dotychczasowych doświadczeń uczestników w zakresie promowania postaw proekologicznych i rekomendowaniu konkretnych działań edukacyjnych, adresowanych m.in. do szkół. Drugim celem stolika edukacyjnego powinno być wypracowanie założeń dla kampanii promocyjnych. Podczas spotkania uczestnicy zaopiniują koncepcje materiałów promocyjnych przygotowanych przez BOŚ.

9.Uczestnicy spotkania zaproponowali aby podstolik systemów gospodarki odpadami (spotkanie 21 września) zajął się instalacjami zagospodarowania odpadów, w tym zagospodarowaniem masy odpadów zmieszanych.

Systemy gospodarki odpadami – spotkanie 21.09.2007

Moderator: prof. nzw. dr hab. inż. Andrzej Kraszewski

Na wstępie moderator przypomniał stan aktualny prac i dotychczasowe ustalenia Warszawskiego Okrągłego Stołu Odpadowego. Koncentrowały się one nad zagadnieniami budowy systemu selektywnej zbiórki odpadów z ambitnym planem osiągnięcia odzysku i recyklingu 30% masy odpadów warszawskich. Dotychczasowe ustalenia zarysowują system elastyczny, dostosowany do specyfiki dzielnic i osiedli, a także do możliwości technicznych operatorów. By możliwe było osiągnięcie tego wyniku konieczna jest wielopłaszczyznowa działalność edukacyjna i promocyjna. Nad tym pracuje grupa uczestników Okrągłego Stołu w ramach podstolika edukacyjnego.

Jak wynika z danych i obliczeń przedstawionych przez Biuro Ochrony Środowiska Urzędu Miasta, ciągle pozostaje ok. 500 tys. ton rocznie odpadów zmieszanych. Zagospodarowaniu tego strumienia poświęcone były obrady podstolika.

Moderator przypomniał zebranym plany Urzędu Miasta, które przewidują spalenie pozostałego strumienia odpadów w nowoczesnej spalarni z odzyskiem energii. W tym celu Miasto przewiduje konieczność wybudowania drugiej spalarni w zakładzie na Zabranieckiej i przeprowadzenie gruntownego remontu tej pierwszej, aktualnie eksploatowanej.

Żadne decyzje jeszcze jednak nie zapadły i również i ta kwestia jest przedmiotem obrad WOSO. Różne wizje i sposoby budowy systemu uwzględniającego zagospodarowanie tej części strumienia odpadów zmieszanych są oczywiste. W rozpatrzeniu tych kwestii mógłby być pomocny panel ekspertów wskazanych przez Miasto, stronę społeczną i przez operatorów. Obecnym zadaniem WOSO byłoby sformułowanie pytań, które byłyby rozważane w trakcie obrad panelu ekspertów.

Stanowisko Urzędu Miasta

(Dyrektor A. Drewniak z BOŚ)

Rzeczywiście, Miasto uważa za najlepszy pomysł spalić pozostały strumień odpadów w bezpiecznej ekologicznie spalarni z odzyskiem energii. Przedtem jednak konieczne i możliwe będzie zebranie ok. 40 tys. ton odpadów zielonych i poddanie ich kompostowaniu w zmodernizowanej kompostowni na Marywilu. Ciągle pozostaje jeszcze ok. 460 tyś. ton odpadów do zagospodarowania.

Możliwe jest kompostowanie strumienia odpadów zmieszanych. Doświadczenia z kompostowni w Radiowie, są negatywne: kompost nie jest przydatny do wykorzystania i w rezultacie musi być wywożony na składowisko odpadów. Jest to drogi sposób zagospodarowania odpadów. Co więcej, zdaniem Urzędu Miasta system ten prowadzi do emisji metanu, który jest groźniejszym gazem cieplarnianym, aniżeli CO2. Rozważano również produkcję paliwa alternatywnego z odpadów i spalanie go, np. w cementowniach. Mają one jednak znacznie gorsze systemy oczyszczania spalin, aniżeli nowoczesna spalarnia. Ponieważ w pobliżu Warszawy nie ma cementowni, koszt systemu byłby zwiększony o koszty transportu.

Uciążliwość zakładu na Zabranieckiej powodowana jest zasadniczo przez kompostownię, a nie przez spalarnię.

Stanowisko organizacji ekologicznych obecnych w trakcie obrad

(LOP, Przyjazne Miasto i Światowid)

Liga Ochrony Przyrody uważa, że wybudowanie spalarni jest wskazane. Pozostałe organizacje nie są przeciwne termicznej utylizacji odpadów, choć ich zdaniem należy rozważyć metodę pirolizy (zgazowania) w wysokiej temperaturze. Po pierwsze, w tej technologii zminimalizowana jest kwestia emisji substancji niebezpiecznych do powietrza. Odpada wtedy również największa uciążliwość, jaką są żużle stanowiące ok. 30% wyjściowej masy odpadów, a które są odpadem niebezpiecznym. Pozostały po pirolizie wysokotemperaturowej witryfikat może być używany w budownictwie. Przyjazne Miasto uważa, że należy również rozważyć technologie spalania w złożu fluidalnym. POE podkreślają jednak, że absolutnym priorytetem powinny być działania na rzecz zwiększenia strumienia z selektywnej zbiórki odpadów.

Organizacje ekologiczne, niezależnie od panelu ekspertów postulują panel oferentów poszczególnych technologii termicznej utylizacji odpadów, którzy zaprezentowaliby oferowane przez siebie technologie.

Wnioski i rekomendacje

Rekomenduje się powołanie panelu ekspertów, który opracuje odpowiedzi na pytania postawione przez uczestników WOSO. W trakcie obrad podstolika uczestnicy sformułowali następujące tematy pod obrady panelu:

1. Alternatywne względem spalania sposoby zagospodarowania strumienia pozostałego po selektywnej zbiórce odpadów w sytuacji Warszawy.

2. Aktualny stan techniki w kwestii oddziaływania instalacji spalania odpadów komunalnych na powietrze atmosferyczne.

3. Sposoby zagospodarowania żużli pozostających po spaleniu odpadów komunalnych.

4. Ekonomika spalarni w porównaniu z innymi sposobami zagospodarowania odpadów.

5. Piroliza wysokotemperaturowa jako technologia zagospodarowania termicznego odpadów komunalnych

6. Wartość opałowa odpadów pozostających po segregacji.

Postuluje się również zaproszenie oferentów poszczególnych technologii termicznej utylizacji odpadów, którzy zaprezentowaliby oferowane przez siebie technologie panelowi ekspertów i uczestnikom WOSO.

Oprócz tematów związanych z zakładem utylizacji termicznej odpadów zebrani postulowali utworzenie panelu ekspertów specjalizujących się w segregacji odpadów. Taki panel mógłby również otrzymać zbiór tematów do przedyskutowania w celu wypracowania rekomendacji o charakterze technicznym dla WOSO.

Zebrani zobowiązali moderatora do przedstawienia wyników prac podstolika na zebraniu plenarnym WOSO.

Zapisał: prof. nzw. dr hab. inż. Andrzej Kraszewski (moderator)