Raport merytoryczny z projektu Młodzi rowerzyści w miastach Europy
Młodzi rowerzyści w miastach Europy.
Raport merytoryczny projektu A.I/29.
Projekt Młodzi rowerzyści w miastach Europy
był dla nas sukcesem. Z jednej strony dostarczył uczestnikom radości poznania rówieśników z innego kraju, wspólnej pracy i zabawy, z drugiej pozwolił młodym ludziom na wykazanie się własną inicjatywą i odpowiedzialnością, realizację twórczych
pomysłów i odważne marzenia na przyszłość.
Zgodnie z zamierzeniami w ramach projektu odbyła się wizyta 16-osobowej grupy młodych Polaków w Groningen i innych miastach Holandii, a wrażenia z tej wizyty zostały udokumentowane w postaci biuletynu i wystawy
fotograficznej.
Jednym z rezultatów projektu jest zaplanowanie przyjazdu grupy holenderskiej do Polski jesienią 1999.
Przygotowania
Realizację projektu rozpoczęliśmy już w styczniu 1999. Na cotygodniowych spotkaniach (w siedzibie Społecznego Instytutu Ekologicznego, Al. Zieleniecka 6/8) omawialiśmy program wizyty w Holandii, dzieliliśmy się
zadaniami, zastanawialiśmy nad zawartością biuletynu i wystawy, decydowaliśmy którym pociągiem pojedziemy, jakie kupimy prezenty itp. Zostali wybrani koordynatorzy poszczególnych dni, biuletynu (Olek Buczyński)
i wystawy (Mateusz Nagórski). Okazało się, że ze względu na terminy egzaminów niektórych uczestników trzeba przesunąć o tydzień termin wyjazdu – szczęśliwie dla strony holenderskiej nie było to problemem. Ci uczestnicy,
którzy mieli dostęp do poczty elektronicznej, rozpoczęli korespondencję z partnerami za granicą. Stworzyliśmy listę dyskusyjną, dzięki której uczestnicy mogli na bieżąco informować się wzajemnie o postępie przygotowań.
Adam Piekarz na wszelki wypadek zrobił dla wszystkich ulotki z godziną wyjazdu, wykazem telefonów kontaktowych, programem pobytu i adresami miejsc, w których zaplanowano posiłki i noclegi.
W piątek, 5 lutego, o godz. 19.25 wsiedliśmy do pociągu relacji
Warszawa-Kolonia, i po przesiadce w Hanowerze, w sobotę dotarliśmy do
Groningen.
Program pobytu w Holandii
| Sobota, 6 lutego 1999 | |
|---|---|
| ok. 11 | przyjazd polskiej grupy do Groningen |
| 15-16 | powitalny obiad |
| 16-18 | poznawanie Groningen – spacer w centrum miasta |
| 18-19 | kolacja |
| 19-20.30 | przedstawienie się, prezentacja grup i uczestników, omówienie programu wymiany i oczekiwań uczestników (w biurze Milieudefensie) |
| nocleg w domach uczestników holenderskich |
| Niedziela, 7 lutego 1999 | koordynator: Bartek Suchecki |
|---|---|
| 8-9 | śniadanie |
| 10-14 | rajd rowerowy pod hasłem „Groningen miastem rowerów” – prorowerowe rozwiązania komunikacyjne i planistyczne w mieście |
| 14-15 | obiad |
| 15-18 | praca w małych zespołach międzynarodowych – przygotowanie wieczoru holendersko-polskiego |
| 18-21 | wieczór holendersko-polski, w tym lekcja języka holenderskiego, lekcja języka polskiego, polska kolacja, holenderskie i polskie piosenki, muzyka i tańce, ewaluacja dnia (gra) |
| Poniedziałek, 8 lutego 1999 | koordynator: Michał Rotnicki |
|---|---|
| 8-9 | śniadanie |
| 10-14 | spotkanie z przedstawicielem władz Groningen odpowiedzialnym za planowanie przestrzenne – po krótkiej prelekcji zadawanie pytań, dyskusja o polityce transportowej, ochronie środowiska i udziale mieszkańców w podejmowaniu decyzji w mieście; spacer po mieście |
| 14-15 | obiad |
| 15-18 | praca w międzynarodowych zespołach roboczych – kontynuacja przygotowań biuletynu i wystawy |
| 18-19 | kolacja |
| 20-22 | spotkanie z SIB (Studenten Internationale Betrekkingen), dyskusja: „Młodzież w Polsce i Holandii” – kultura, ekologia, Unia Europejska |
| Wtorek, 9 lutego 1999 | koordynator: Marek Smyk |
|---|---|
| 8-8.30 | śniadanie |
| 9-13 | wizyta w biurze Urzędu Prowincji Groningen – dyskusja o planie rozwoju regionu i problemach transportowych, oraz udziale społecznym w podejmowaniu decyzji na poziomie miasta i regionu w Holandii i w Polsce |
| 14-15 | obiad |
| 15-18 | praca w międzynarodowych zespołach roboczych – kontynuacja przygotowań biuletynu i wystawy |
| 18-19 | kolacja |
| 19.30-20.30 | dyskusja „Za i przeciw energii atomowej” |
| 20.30-20.45 | ewaluacja dnia (gra) |
| Środa, 10 lutego 1999 | koordynator: Adam Piekarz |
|---|---|
| 7-7.30 | śniadanie |
| 11-14 | spacer po Amsterdamie – zwrócenie uwagi na rozwiązania urbanistyczne, w tym obszar Ijburg |
| 14-15 | obiad, prezentacja kampanii transportowej i innych działań A SEED Europe – w biurze A SEED |
| 16.30-19 | praca w międzynarodowych zespołach roboczych – kontynuacja przygotowań biuletynu i wystawy |
| 19-20 | kolacja |
| 20.30-21:30 | dla zainteresowanych: dyskusja o energii atomowej w WISE |
| nocleg w Amsterdamie w schronisku młodzieżowym |
| Czwartek, 11 lutego 1999 | koordynator: Gosia Kugaudo |
|---|---|
| 8-8.30 | śniadanie |
| 11-14 | Lokalna Agenda 21 w Hadze – spotkanie z koordynatorami programu, wycieczka rowerowa po mieście – wizyta w Haags Milieucenter |
| 14-15 | obiad |
| 15-18 | praca w międzynarodowych zespołach roboczych – kontynuacja przygotowań biuletynu i wystawy |
| 18-19 | kolacja |
| 19-19.15 | ewaluacja dnia (gra) |
| nocleg w schronisku w Vlaardingen |
| Piątek, 12 lutego 1999 | koordynator: Ania Słowik i Agnieszka Dusza |
|---|---|
| 8-9 | śniadanie |
| 10-14 | Delft jako miasto studenckie – wizyta w mieście, spotkanie ze studentami |
| 14-15 | obiad |
| 15.30-17 | prezentacja programu badawczego dot. recyklingu odpadów – na Uniwersytecie w Delft |
| 17.30-19 | kolacja w studenckiej organizacji „De Korenbeurs” |
| 19-19.15 | ewaluacja dnia (gra) |
| Sobota, 13 lutego 1999 | koordynator: Marcin Bartoszewicz |
|---|---|
| 8-9 | śniadanie |
| 9.30-15 | wycieczka rowerowa „Przyrodniczym szlakiem w okolicach Groningen” |
| 15-16 | obiad |
| 16-17 | praca w międzynarodowych zespołach roboczych – podsumowanie przygotowań biuletynu i wystawy |
| 17-19 | ewaluacja programu (gry, dyskusja) |
| 19-20 | kolacja |
| 20-24 | impreza pożegnalna |
| Niedziela, 14 lutego 1999 | koordynator: Olek Buczyński |
|---|---|
| 8-9 | śniadanie |
| 12-14 | alternatywny system ekonomiczny LETS – prezentacja, dyskusja (w siedzibie Milieudefensie) |
| ok.16 | wyjazd do Polski |
Wszystkie działania podczas pobytu w Holandii odbywały się w mieszanej
grupie holendersko-polskiej.
Sprawozdania koordynatorów poszczególnych dni pobytu w Holandii, oraz
koordynatorów biuletynu i wystawy w załączeniu.
Uczestnictwo w programie dało młodym ludziom możliwość poznania i
lepszego zrozumienia kultury innego narodu. Ciekawe było porównanie stylu
pracy naszych organizacji oraz zagadnień, którymi się zajmujemy. Polskich
uczestników zaskoczyła np. współpraca Milieudefensie z władzami miasta mimo
różnicy stanowisk w danej sprawie oraz autentyczne promowanie rowerów przez
władze. Rozmawialiśmy również o stylu życia, możliwościach studiowania,
bezrobociu, muzyce, zainteresowaniach młodzieży itp. Pobyt w Holandii pomógł
polskim uczestnikom postrzegać siebie jako członków społeczeństwa
europejskiego, pod tym względem duże znaczenie miała dyskusja z członkami
Koła Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu w Groningen, w czasie której
poruszono różne aspekty związane z integracją europejską i różnorodnością
kultur europejskich.
Językiem wymiany był język angielski. Okazało się, że wszyscy uczestnicy
projektu na tyle dobrze znają angielski, że tłumaczenie na polski czy
holenderski całości prezentacji i dyskusji nie było konieczne. W razie
potrzeby tłumaczyliśmy kilka niezrozumiałych słów czy zdań. W kontaktach
indywidualnych oraz pracy w parach i małych grupach uczestnicy posługiwali
się także językiem niemieckim. Jako pomoce językowe zabraliśmy do Holandii
„Rozmówki holendersko-polskie” oraz słownik polsko-angielski i angielsko-polski, oraz polsko-holenderski i holendersko-polski, ale
praktycznie uczestnicy rzadko z nich korzystali, preferując proszenie o
pomoc osoby lepiej znające język.
Punktem kontaktowym w czasie pobytu w Holandii było biuro Mileudefensie,
korzystaliśmy także z telefonu komórkowego, który miał zwykle przy sobie
jeden z holenderskich organizatorów Evert Hassink. Noclegi zostały
zorganizowane w schroniskach młodzieżowych (w salach wieloosobowych) w
Groningen, Amsterdamie i Vlaardingen, przy czym w Groningen w schronisku
nocowała tylko grupa polska, natomiast holenderscy uczestnicy nocowali we
własnych domach. W domach u Holendrów nocowaliśmy wszyscy pierwszego dnia
pobytu.
Kontynuacja projektu
Po powrocie z Holandii odbyło się kilkanaście spotkań, były to głównie
spotkania robocze poświęcone przygotowaniom biuletynu i wystawy, a później
także przygotowaniu programu rewizyty Holendrów w Polsce.
Zarówno prace nad wystawą, jak i biuletynem, okazały się bardzo
czasochłonne. Wszyscy uczestnicy mieli swój udział w tworzeniu biuletynu i
wystawy, jednak to dzięki wytrwałości i determinacji koordynatorów prace te
zakończyły się sukcesem.
Polska i angielska wersja biuletynu – w załączeniu. Biuletyn w wersji
polskiej dostępny jest także w Internecie.
Wystawa pokazywana była:
– 20 III w Warszawskim Ośrodku Kultury (ul. Elektoralna) na uroczystym
zakończeniu projektu „Halo Haga – halo Warszawa”, w którym brała udział
młodzież szkół średnich
– w Liceum przy Szkolnym Ośrodku Socjoterapii
– w LO im. Mickiewicza
– na XIII piętrze PKiN z okazji odbywającej się tam 17 IV debaty
transportowej
– na festiwalu z okazji Dnia Ziemi 25 IV na Polach Mokotowskich
– w holu Wydziału Lingwistyki UW
– w pubie Praffdata
– w Urzędzie Gminy Rembertów
– w Domu Sztuki na Ursynowie (Gmina Ursynów wydrukowała plakaty o
wystawie, zorganizowała oprawę artystyczną, na otwarciu był burmistrz Gminy
Stanisław Faliński)
Zamierzaliśmy także pokazać wystawę w Muzeum Sportu i Turystyki, oraz w
Ratuszu, niestety nie doszło to do skutku. Planujemy pokazywać wystawę w
kolejnych miejscach. Dodatkowo, w celu popularyzacji projektu,
wydrukowaliśmy naklejkę z nazwą projektu i adresem naszej strony w
Internecie. Naklejkę tę rozprowadzaliśmy w miejscach, w których była
pokazywana wystawa.
W ramach kontynuacji projektu zaplanowaliśmy także program rewizyty grupy
holenderskiej w Polsce. Ponadto, od powrotu do Warszawy, trwają nieformalne
kontakty uczestników polskich i holenderskich (głownie przez email),
zaplanowano także spotkania w czasie wakacji.
Metoda i podejście pedagogiczne
Uczestnicy
Uczestnikami wymiany byli członkowie Zielonego Mazowsza i
Milieudefensie Groningen, a także członkowie Studenckiej Grupy Ekologicznej i Klubu Stosunków Międzynarodowych z Uniwersytetu Groningen. Ze strony holenderskiej uczestniczyli wszyscy zainteresowani, w Warszawie musieliśmy
dokonać wyboru, ponieważ było więcej chętnych niż miejsc. Potencjalni
uczestnicy zadecydowali, że wyboru powinna dokonać cała grupa poprzez
tajne głosowanie. W decyzji braliśmy pod uwagę udział w przygotowaniu
projektu oraz deklarację udziału w całym programie wizyty i w kontynuacji
projektu. Z trudem wybraliśmy 16 uczestników.
Przygotowanie młodzieży uczestniczącej
Młodzież uczestnicząca w wymianie zainicjowała projekt i od początku
brała czynny udział w jego przygotowywaniu. Przed wyjazdem do Holandii
polscy uczestnicy spotkali się czterokrotnie całą grupą, oraz kilkakrotnie w
mniejszych grupach. Każdy uczestnik był odpowiedzialny za jakieś zadanie,
np. zakup biletów, ubezpieczenia, prezentów, filmów, opracowanie ulotki,
przygotowanie polskiej kolacji i wieczoru. Wybrani zostali także
koordynatorzy poszczególnych dni, oraz biuletynu i wystawy – wszyscy
rozpoczęli prace już przed wyjazdem: koordynatorzy dni sprawdzali, czy
program na dany dzień jest dopracowany, wyjaśniali wątpliwości z Holendrami,
sprawdzali, czy trzeba coś z programu dnia przygotować przed wyjazdem i
szukali osoby, która się tym miała zająć; koordynatorzy biuletynu i wystawy
wraz z grupami roboczymi zastanawiali się nad docelową zawartością biuletynu
i wystawy, a także zaplanowali potrzebne zakupy. W czasie podróży była osoba
odpowiedzialna za liczenie uczestników np. przy przesiadce, oraz osoby
odpowiedzialne za cztero- i piecioosobowe bilety. Opracowywanie elementów
programu w języku angielskim oraz ulotki o działaniach Zielonego Mazowsza,
a także kontakty korespondencyjne z grupą holenderską, pomogły uczestnikom
polepszyć sprawność językową i przygotować się do codziennego posługiwania
się językiem angielskim w czasie pobytu w Holandii.
Przygotowanie zespołu pracowników
Pracownicy z Polski i Holandii kontaktowali się ze sobą w okresie
przygotowań do wymiany aby jak najlepiej opracować program pod względem
metodologicznym. W trakcie pobytu w Holandii pracownicy młodzieżowi
codziennie oceniali przebieg projektu, zwracając również uwagę na specjalne
potrzeby uczestników i realizację celów wymiany.
Przygotowanie wraz z partnerami
Uczestnicy grup polskiej i holenderskiej kontaktowali się ze sobą za
pomocą poczty elektronicznej. W ten sposób ustalono szczegółowy program
pobytu grupy polskiej w Holandii, opracowano koncepcję biuletynu i wystawy
fotograficznej, oraz dokonano wzajemnej prezentacji uczestników. Uczestnicy
polscy, którzy nie mieli dostępu do poczty elektronicznej, byli na bieżąco
informowani przez kolegów i koleżanki, którzy emaila mieli – sprawdziliśmy
kto nie ma dostępu i ustaliliśmy kto będzie kogo informował (telefonicznie
lub zrobi wydruk listu), jeżeli trzeba było podjąć jakąś decyzję,
podejmowaliśmy ją wspólnie (najczęściej na cotygodniowym spotkaniu).
Podejście stosowane podczas samej wymiany
Cała wymiana opierała się na aktywnym uczestnictwie młodzieży w
kształtowaniu i realizacji programu oraz na uczeniu się interkulturowym.
Uczestnicy byli nie tylko uczestnikami, ale także współorganizatorami
programu, wszyscy mogli czuć się współodpowiedzialni za program. Każdy dzień
miał koordynatorów dnia, odpowiedzialnych za sprawną realizację programu
danego dnia (informowanie grupy o godzinach i miejscach spotkań, godzinach
odjazdu pociągów, upewnienie się, że ktoś zrobi zakupy i przygotuje posiłki,
itp.). Aktywność w realizacji programu owocowała zdobyciem nowych
umiejętności, takich jak umiejętności interpersonalne, komunikacyjne i
organizacyjne, umiejętności pracy w grupie międzynarodowej. Część osób
wykazała się dużym poczuciem obowiązku i zdolnościami organizatorskimi.
Praca nad biuletynem i wystawą odbywała się w międzynarodowych parach i
małych zespołach roboczych. Część artykułów biuletynu napisana była wspólnie
przez osoby z Holandii i Polski, prawie do każdego artykułu Holendrzy
pomagali zebrać materiały. Współpraca w realizacji programu, przebywanie
razem, dyskusje, były okazją do ciągłego interkulturowego uczenia się oraz
rozwinięcia postawy otwartości i wrażliwości wobec innych kultur.
Opracowanie wystawy fotograficznej i biuletynu dały także możliwość
twórczej ekspresji przeżytych wrażeń i zdobytych wiadomości.
Ocena procesu i działania po jego zakończeniu
Każdego dnia staraliśmy się krótko omówić przebieg dnia, zastanowić co
było dobre, a co trzeba robić lepiej.
Ostatniego dnia pobytu w Holandii przeprowadzono ewaluację ustną całego
pobytu. Uczestnicy byli zadowoleni z programu, niektórym brakowało tylko
czasu dla siebie. Zaletą programu była możliwość poznania innej kultury,
nawiązanie przyjaźni, dla uczestników polskich zobaczenie w praktyce, że
rower może być podstawowym środkiem transportu w mieście. Niektórzy
uczestnicy niemiło wspominali koordynowanie przez siebie dnia, ale nie
kwestionowali sposobu podziału obowiązków. Większość chciałaby, aby wizyta
była dłuższa – wtedy można by więcej zobaczyć, lepiej się poznać,
wykorzystać zintegrowanie grupy i wypracowanie pewnych procedur. Na koniec
zgodzono się, że współpracę Milieudefensie i Zielonego Mazowsza?trzeba
kontynuować.
Dodatkowo formą ewaluacji programu są również biuletyn i wystawa
fotograficzna. W biuletynie można znaleźć artykuły z wrażeniami uczestników
wymiany. Po otwarciu wystawy i wydaniu biuletynu, na zakończenie całego
projektu, ponownie przeprowadzono ewaluację ustną.
Świadomość obywatelstwa europejskiego wśród młodzieży
Spotkanie i współpraca z młodzieżą z innego kraju, oraz elementy programu
wymiany dot. tematyki europejskiej (dyskusja o Unii Europejskiej i o
poglądach młodzieży na UE, informacje na temat przepisów unijnych dot. np.
dostępu obywateli do informacji) zapewniały promowanie świadomości
obywatelstwa europejskiego wśród uczestników. Tematyka europejska poruszana
będzie także w czasie jesiennej wizyty Holendrów w Polsce.
Rezultaty projektu i plany na przyszłość
Projekt „Młodzi rowerzyści w miastach Europy”:
– dał młodym uczestnikom programu możliwość poznania i lepszego
zrozumienia kultury innego narodu,
– pomógł uczestnikom postrzegać siebie jako członków zróżnicowanego
społeczeństwa europejskiego,
– umożliwił uczestnikom zdobycie nowych umiejętności oraz rozwinięcie
postawy otwartości i wrażliwości wobec innych kultur,
– pobudził kreatywność młodych uczestników i zachęcił do podejmowania
nowych inicjatyw (projekt wizyty Holendrów w Polsce, projekt zrobienia filmu
o rowerzystach w Warszawie, wystawy fotograficznej o ścieżkach rowerowych
w Polsce),
– wykształcił nowych liderów dla Zielonego Mazowsza,
– dostarczył także materialnych rezultatów w postaci wystawy
fotograficznej i biuletynu dokumentujących wizytę grupy w Holandii, i
umożliwiających prezentację projektu szerokim kręgom młodzieży w Warszawie
(biuletyn dostępny jest także w wersji internetowej),
– pozwolił na znalezienie możliwości dalszej współpracy między
Milieudefensie – Groningen i Zielonym Mazowszem
– dla Zielonego Mazowsza zaowocował także dopływem literatury fachowej o
ścieżkach i parkingach rowerowych w mieście,
– oraz zakupem przyczepki dla organizacji.
W przyszłości planujemy:
– rewizytę Holendrów w Polsce jesienią 1999,
– dalszą popularyzację rowerów w Warszawie z powołaniem się na przykład
holenderski,
– zrobienie filmu o rowerzystach w Warszawie,
– zrobienie wystawy fotograficznej o ścieżkach rowerowych w Polsce,
– zrobienie angielskiej wersji językowej naszej strony w Internecie,
– udział w innych projektach międzynarodowych.