Obszar Natura 2000 zamieciony pod chodnik

Marcin Jackowski 13 grudnia 2013 Zaktualizowana 9 grudnia 2022

Od redakcji

Droga do wybudowania chodnika przy ul. Dewajtis była kręta i wieloetapowa. Wiodła przez zezwolenie GDOŚ na odstępstwa [zobacz >>>], opinie ZDM i Inżyniera Ruchu [zobacz >>>], decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego^[1], decyzję o pozwoleniu na budowę i decyzję o pozwoleniu na wycinkę drzew. Parcie na chodnik było tak silne, że decyzjom nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Jednak, jak to zwykle bywa, pośpiech nie przysłużył się jakości postępowania.

Decyzja lokalizacyjna^[1] zawiera w punkcie 5. Warunki ochrony środowiska i zdrowia ludzi następujący fragment:
Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko rozważono wpływ przedsięwzięcia na obszar Natura 2000. Analiza wykazała, że wnioskowana inwestycja nie ma potencjalnego znaczącego oddziaływania na ten obszar, który według rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 obejmuje na terenie m. st Warszawy Dolinę Środkowej Wisły (kod obszaru PLB140004) i Puszczę Kampinoską (kod obszaru PLC140001)

Wydający tę decyzję organ – Zarząd Dzielnicy Bielany m.st. Warszawy (zresztą na własny wniosek, sam dla siebie) pędząc do chodnika zgubił jeszcze jeden obszar Natura 2000. Przeoczono oznaczony kodem PLH 140041 obszar Las Bielański, na którego terenie miała się znaleźć uzgadniana inwestycja!
Pominięcie tej niezwykle istotnej okoliczności to kolejna nieprawidłowość całego procesu od idei do powstania chodnika.

Fragment oficjalnej mapy z konturem obszaru Natura 2000 PLH 140041 Las Bielański.

Czyżby informacja o wpisaniu Lasu Bielańskiego na listę Natura 2000 nie dotarła do Warszawy? Bynajmniej.
W maju 2009 r. na zlecenie Biura Planowania Rozwoju Warszawy przygotowano
Analizę obszarów Natura 2000 pod kątem ich potencjalnych zagrożeń wynikających z lokalizacji nowych przedsięwzięć na terenie m. st. Warszawy^[2]
Ten godny pochwały, dalekowzroczny dokument zawiera szereg jednoznacznych wskazówek, zaleceń i przestróg, którymi powinny się kierować miejskie podmioty planując inwestycje.
Poniżej cytujemy jej istotniejsze fragmenty, w tym dotyczące Lasu Bielańskiego.

Treść decyzji lokalizacyjnej^[1] nie wskazuje na to, by urząd dzielnicy Bielany znał i stosował tę Analizę. Jak wytłumaczyć zaniechanie nie tylko oceny wpływu na obszar Natura 2000 Las Bielański, ale wręcz nieprzyjmowanie jego istnienia do wiadomości przez jednostkę urzędu miasta mającą ten obszar na własnym terenie?! Czy tylko zwykłym biurokratycznym niedowładem?

Fragmenty Analizy

7 zidentyfikowane zagrożenia

Przed podjęciem jakichkolwiek decyzji związanych z inwestycją lub zagospodarowaniem terenu należy przestrzegać nastepujących zasad:

1) Jeżeli zachodzi wątpliwość, czy przedsięwzięcie, może wpływać na przedmioty ochrony w obszarze Natura 2000, należy w takim przypadku przeprowadzić ocenę oddziaływania;

2) Projekt każdego przedsięwzięcia, które może wpływać na przedmioty ochrony w obszarze Natura 2000, musi być oceniony pod kątem tego wpływu;

3) Jeżeli wystąpi negatywny wpływ, który nie został „uprzednio przewidziany” w procedurze oceny, to będzie on „szkodą w środowisku”, nawet jeżeli inwestor będzie posiadał ważną decyzję środowiskową;

4) Jeżeli nie zostanie wykonana ocena, a okaże się, że przedsięwzięcie ma negatywny wpływ, w takim przypadku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wyda nakaz wstrzymania inwestycji i przywrócenia stanu poprzedniego, nawet w sytuacji gdy inwestor będzie posiadał ważne pozwolenie na budowę;

5) Ocenę oddziaływania inwestycji dokonuje się nie tylko w odniesieniu do obecnego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków, ale również na możliwości ich ochrony, czyli ocenia się szansę osiągnięcia ich właściwego stanu w przyszłości. W tym przypadku ważna rola jest w zachowaniu ciągłości korytarzy ekologicznych umożliwiających migrację gatunków i wymianę genów;

6) Należy stosować zasadę przezorności, która w przypadku wystąpienia wątpliwości, nakazuje ich interpretowanie na korzyść środowiska, a nie na korzyść inwestycji;

7) Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego – zarówno już obowiązujące jak i będące w trakcie sporządzania powinny zostać poddane sprawdzeniu, czy nie naruszają przepisów o ochronie przyrody? nie spowodują zniszczenia „naturowych” siedlisk przyrodniczych i gatunków? zostały sporządzone oceny oddziaływania ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na środowisko?

PLH14_21 Las Bielański

Zagrożenia	Źródła zagrożeń	Potencjalne inwestycje będące źródłem zagrożeń
Zmiany w strukturze i składzie gatunkowym siedlisk przyrodniczych oraz utrata siedlisk zwierząt	zaburzenia warunków hydrologicznych, objawiających się spadkiem wód gruntowych wycinanie drzew	budowa lub remonty infrastruktury (drogi, media, kanalizacja, itp.); modernizacja i rozbudowa obiektów sportowych

8 Podsumowanie

Przedstawione opracowanie wraz z mapą, dla której stanowi uzupełnienie, są jedynie materiałem pomocniczym i wskazują na potencjalne tereny m. st. Warszawy, w obrębie których realizowane inwestycje mogą wpływać negatywnie na przedmioty ochrony w obszarach Natura 2000, jak i na ich integralność. Dlatego w przypadku każdej planowanej inwestycji należy podchodzić na zasadach ogólnych i przewidywać dla niej możliwość wykonania oceny. Ta szczególna ostrożność jest sugerowana do czasu opracowania planów zadań ochronnych lub planów ochronnych dla obszarów Natura 2000, które będą musiały identyfikować inwestycje i przeznaczenie terenów o negatywnym oddziaływaniu.

Przypisy

[1] Decyzja Nr 13/L/2013 z 19 lipca 2013 r. o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wydana przez Tomasza Dąbkowskiego z upoważnienia Zarządu Dzielnicy Bielany.

Skan kopii:

PDF, 733 kB

[2] Analiza obszarów Natura 2000 pod kątem ich potencjalnych zagrożeń wynikających z lokalizacji nowych przedsięwzięć na terenie m. st. Warszawy

Opracował zespół w składzie mgr Jacek Skorupski, dr Michał Falkowski, mgr inż. Eliza Gnyś, mgr Elżbieta Ostaszewska, mgr inż. Robert Talarek.

Całość pod adresem:

bip.warszawa.pl/NR/rdonlyres/4289EDA3-3AC1-4947-B73B-7009AEB9D627/719456/Analiza_Natura_2000_Warszawa.pdf

[3] W czasie powstawania Analizy Las Bielański nie był jeszcze oficjalnie zatwierdzonym obszarem Natura 2000. Znalazł się na liście w roku 2011 [zobacz >>>]. Data zatwierdzenia obszaru jako OZW (obszarów mających znaczenie dla UE) to marzec 2011 r.

[Skróty i niektóre wytłuszczenia od redakcji.]